روباه نه دم از نسخه جینگ و ویرایش شده نسخه شای هان جینگ

روباه نه دم یا کیوبی‌نو‌کیتسونه یک موجود اساطیری که شبیه روباه اما با نُه دم است. این موجود اسطوره‌ای در آسیا (چین، کره، ژاپن) در داستان‌های افسانه‌ای دیده می‌شود.^[۱]

روباه پرنده نوعی خفاش است. سر این خفاش شباهت زیادی به سر روباه دارد. به همین سبب به این نام خوانده می‌شود.

اکثر خفاش‌ها کوچک و شبیه موش هستند، ولی روباه پرنده اندازه سگی کوچک است. فاصله بین دو بال این جانور به ۲ متر می‌رسد.

رفتار و ویژگی‌های این خفاش‌ها بسیار شبیه به خفاش‌های معمولی است، با این تفاوت که آنها علاقه زیادی به میوه دارند و آفت باغ‌های میوه هستند.

گونه‌های مختلفی از روباه‌های پرنده را می‌توان در مالزی، هند و سایر مناطق آسیا، جزایر اقیانوس هند و آرام یافت.

ش به: ناوبری، جستجو

روباه صحرایی
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
رده:	پستانداران
راسته:	گوشتخواران
تیره:	سگ‌سانان
سرده:	روباهیان
گونه:	V. zerda
نام علمی
Vulpes zerda (زیمرمان، ۱۷۸۰)
زیستگاه روباه صحرایی

روباه صحرایی حیوانی است از تیره سگ‌سانان جنس روباهیان (Vulpes) که در شمال آفریقا و خاورمیانه زندگی می‌کنند.

زیستگاه آنها همانطور که از نامشان پیداست صحراها و مناطق نیمه صحرایی است. اندازه بدن آنها ۳۷ تا ۴۱ سانتیمتر و اندازه دمشان ۱۹ تا ۲۱ سانتیمتر است. روباه صحرایی کوچک‌ترین گونه روباه‌است و به دلیل داشتن گوشهای بسیار بزرگ به راحتی قابل تشخیص می‌باشد. آنها جانورانی شب کار هستند و روز را در سوراخهایی که در شن حفر می‌کنند به سر می‌برند. این روباهها از جوندگان کوچک، پرندگان، حشرات و خزندگان کوچک صحرایی تغذیه می‌کنند. روباههای صحرایی به صورت دست جمعی زندگی می‌کنند. جفتها در تمام زمان زندگی خود با یکدیگر می‌مانند. هر جفت و یا هر خانواده‌ای دارای قلمرویی مخصوص به خود است.

روباههای صحرایی در بهار و پس از ۵۰ یا ۵۱ روز باردای ۲ تا ۵ توله به دنیا می‌آورند.

رش به: ناوبری، جستجو

روباه قطبی
وضعیت بقا
کمترین نگرانی (IUCN 3.1)
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
رده:	پستانداران
راسته:	گوشتخواران
تیره:	سگسانان
سرده:	روباهیان[۱] کاوپ، ۱۸۲۹
گونه:	V. lagopus
نام علمی
Vulpes lagopus (L.، ۱۷۵۸)
پراکنش روباه قطبی
مترادف‌ها
Alopex lagopus Canis lagopus

روباه قُطبی، گونه‌ای روباه است که در نواحی قطبی اروپا، آسیا و آمریکای شمالی زندگی می‌کند. اندازه بدن آنها بین چهل و شش تا شصت و هشت سانتیمتر است و اندازه دم آنها تا سی و پنج سانتیمتر می‌شود. روباه قطبی از معدود جانورانیست که می‌تواند در برف و یخ زندگی کند. آنها پاهای کوتاه و پرمو دارند و گوشهای آنها کوچک و تقریباً گرد است. این روباه‌ها از جوندگان کوچک، پرندگانی که بر روی زمین زندگی می‌کنند، باقی مانده غذای خرس قطبی و حتّی لاشه حیوانات تغذیه می‌کنند. سوراخهای پای تپّه‌ها و صخره‌ها پناهگاه‌های خوبی برای روباه‌ها می‌باشند ولی آنها در طول زمستان نمی‌خوابند و می‌توانند دمای پنجاه درجه زیر صفر را نیز تحمّل کنند.
روباه‌های قطبی در ماه‌های مه و ژوئن پس از پنجاه و یک تا پنجاه و هفت روز بارداری چهار تا یازده توله به دنیا می‌آورند و پدر و مادر هر دو از توله‌ها نگهداری می‌کنند.

این روباه ها در تابستان پوششی متفاوت دارند که برنگ کوه‌ها و صخره‌هاست و در زمستان، سفید شده و به رنگ برف در می‌آیند. در حال حاضر به نوعی در جاهایی مانند مکان‌های محصور و پر از غذا زندگی می‌کنند.

ش به: ناوبری، جستجو

روباه سرخ
وضعیت بقا
کمترین نگرانی (IUCN 3.1)
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
زیرشاخه:	مهره‌داران
(طبقه‌بندی‌نشده):	جمجمه‌داران
رده:	پستانداران
راسته:	گوشتخواران
زیرراسته:	Caniformia
تیره:	سگسانان
زیرخانواده:	Caninae
تبار:	روباه
سرده:	روباهیان[۱]
گونه:	V. vulpes
نام علمی
Vulpes vulpes لینه، 1758
مناطق زندگی روباه سرخ
مترادف‌ها
Vulpes fulva, Vulpes fulvus

روباه سیاه از زیر گونه روباه سرخ

روباه سرخ در دانمارک

روباه سرخ که به نام روباه معمولی نیز معروف است در بسیار از نقاط دنیا از جمله آسیا و شمال آفریقا و اروپا و آمریکا و حتی در استرالیا پراکنده شده.این روباه فراوان‌ترین گونه سگسانان است که در ایران مخصوصا به علت فرهنگ غلط عامه در مورد رفتار این حیوان بسیار مورد آزار و اذیت و کشتار قرار گرفته‌است.با این حال این کشتارها خوشبختانه هنوز باعث تهدید نسل این حیوان به صورت جدی نشده‌است.این حیوان دشمنان بسیاری دارد که بجز انسان که یکی از اصلی‌ترین دشمنان این حیوان است می‌توان به خرس و گربه وحشی و پلنگ و گرگ و همچنین به پرندگان شکاری مانند عقاب و جغد اشاره نمود که بعضا خود این حیوان یا توله‌هایش را شکار می‌کنند.این حیوان در تمامی زیستگاهها زندگی می‌کند اما معمولاً از مناطق بسیار خشک و جنگلهای انبوه دوری می‌کند به طور مثال تنها در ایران در جنگلهای گلستان دیده نشده‌است.

شکل ظاهری [ویرایش]

این روباه از گونه‌های دیگر روباه‌ها بزرگتر می‌باشد وزنش بین ۳ تا ۱۱ کیلوگرم و ارتفاع از شانه بین ۲۵ تا ۴۵ سانتیمتر است همچنین طول سر و بدن این حیوان بین ۴۶ تا ۸۶ سانتیمتر است و طول دم آن ۵۵.۵ تا ۳۰.۵ سانتیمتر است.رنگش بیشتر به رنگ سرخ زنگ زده که به سرخ تمایل دارد و در تیره پشت پررنگ تر و در کناره‌ها ی بدن کم رنگ تر است.کناره بدن تا زیر شکم خاکستری مخلوط با قهوه‌ای روشن است و در برخی قسمتها روشنتر و در برخی قسمتها تیره تر است.دم بسیار پر مو و پرپشت است و نوک آن معمولاً سفید است و گوشها نسبت به بدن بزرگ و سه گوش و نوک دار است و پشت آن سیاه می‌باشد.زیر گونه‌ای از روباه سرخ در آمریکای شمالی و شمال آسیا به رنگ سیاه وجود دارند.

تغذیه [ویرایش]

روباه سرخ و شکارش

تغذیه روباه بسته به محل زندگی اش و چیزی که می‌تواند بخورد دارد این حیوان می‌تواند از پرندگان و جوجه‌های آنها از جوندگان مثل خرگوش و موش یا حتی از دوزیستانی مثل قورباغه یا از آبزیان مثل ماهی و خرچنگ یا از نرم تنها مثل حلزون و از حشرات و کرمها و حیوانات اهلی و حتی از گیاهان و میوه‌ها تغذیه کند که این انطباق با طیف وسیعی از غذاها باعث ازدیاد نسل این حیوان شده‌است. دیده شده که این حیوان در مثلاً ترکمن صحرا در ایران در تابستانها از هندوانه نیز تغذیه نموده‌است و حتی میوه‌هایی مانند توت و خرما و غلات تازه رسیده و گیاهان سبز نیز در سبد غذایی این حیوان قرار گرفته‌اند.حیوان غذای اضافی را در زیر خاک پنهان می‌کند.

تولید مثل [ویرایش]

روباه سرخ همراه با توله اش

نوع ماده این حیوان تنها در سال بمدت ۶ روز آماده جفت گیری است و فصل جفت گیری این حیوان از اواسط زمستان شروع شده و تا اوایل بهار ادامه پیدا مکند. د راین مدت روباه ماده در یک مکان استقرار پیدا می‌کند و روباه نر از بوی ادرار نوع ماده وی را پیدا می‌کند.روباه ماده ممکن با چند نر نیز جفت گیری کند.دوران آبستنی این روباه معمولاً بین ۵۱ تا ۶۳ روز است و تعداد توله‌ها بین ۳ تا ۸ عدد است و معمولاً ۴ عدد است نوزادان در بدو تولد دارای موهای قهوه‌ای و خاکستری هستند.نوزادان ۹ تا ۱۴ روز از اول تولد چشمانشان بسته‌است و تا ۲۴ روز نمی‌توانند از لانه خارج شوند.از بیست روزگی شروع به خوردن گوشت می‌کنند و تا ۴ ماهگی کنار والدینشان زندگی می‌کنند و در ۱۰ ماهگی توانایی تولید مثل پیدا می‌کنند.روباه ماده نیز تا ۳ هفته بعد از زایمان از لانه خارج نمی‌شود و روباه نر برای او غذا می‌برد.روباهها ۱۰ سال عمر می‌کنند و معمولاً در طول عمر خود مهاجرت طولانی و دور نمی‌کنند بجز مواردی که یک روباه جوان برای بدست آوردن جفت یا ناحیه زندگی مجبور به مهاجرت به مکانهای دورتر شود.روباهها در انتشار بیماری میان انسانها و حیوانات نقش زیادی دارند که یکی از این بیماریها هاری است که یکی از علل شایع مرگ میر در میان این حیوان است.

عادات [ویرایش]

روباه سرخ ژاپنی در برف کمین کرده‌است

روباه حیوانی است شبگرد که معمولاً در روز استراحت می‌کند و در سه نوبت یعنی غروب و نیمه شب و صبح زود فعال است اما اگر مریض باشد یا در فصل جفت گیری یا به‌دنبال غذا باشد در روز نیز مشاهده می‌شود. روباه حیوان اجتماعی نیست و به صورت تکی و منفرد زندگی می‌کند و فقط در زمان جفت گیری و مراقبت از بچه‌ها زندگی جمعی دارد.لانه اش را معمولاً خودش حفر می‌کند اما در برخی موارد در لانه متروکه خرگوش و یا گورگن نیز زندگی می‌کند.روباه معمولاً دو لانه دارد که در هنگام خطر بچه‌هایش را از یک لانه به لانه دیگر حمل می‌کند و همچنین این لانه‌ها چند خروجی اضطراری برای مواقع خطر دارند.روباه معمولاً برای استراحت فقط در لانه اش میماند اما اگر هوا مساعد باشد در بیرون از لانه زیر بوته‌ها و درخچه‌ها و حتی برخی موارد در محوطه باز نیز به استراحت می‌پردازد.

پراکندگی در ایران [ویرایش]

این نوع روباه در اکثر نقاط ایران یافت می‌شود از جمله سواحل خلیج فارس، آذربایجان، گرگان، فارس، خراسان و خوزستان سفیدی انتهای دم و سیاهی نیمه بالایی گوش این روباه وی را از سایر گونه‌های موجود در ایران متمایز می‌کند.

ش به: ناوبری، جستجو

روباه ترکمنی
وضعیت بقا
کمترین نگرانی (IUCN 3.1)
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
رده:	پستانداران
راسته:	گوشتخواران
تیره:	سگسانان
سرده:	روباهیان[۱]
گونه:	V. corsac
نام علمی
Vulpes corsac لینه، ۱۷۶۸ (میلادی)

روباه ترکمنی از روباه معمولی کوچکتر است و مختص قاره آسیا می‌باشد.این روباه بر خلاف سایر روباه‌ها اجتماعی است و در دشت‌ها و کوهستان‌های نیمه بیابانی زندگی می‌کند. پوست این حیوان بسیار زیباست به همین جهت شکار می‌شود و هم اکنون جزو حیواناتی است که در خیلی از کشورها از جمله ایران در معرض انقراض است.

شکل ظاهری [ویرایش]

روباه ترکمنی کوچکتر از روباه قرمز می‌باشد و پاهایش نسبتا بلند تر و گوشش کوچک که در قاعده پهن می‌شود و دندانهای کوچک و همچنین جمجمه‌ای پهن دارد.رنگش خاکستری می‌باشد و با ته رنگ نقره ای-خاکستری و قهواه‌ای روشن و قرمز.زیر پوزه اش سفید است. طول بدنش بین ۵۰ تا ۶۰ سانتیمتر است و طول دمش بین ۲۲ تا ۳۵ سانتیمتر و پشتشان شدیدا سفید مایل به قرمز هست.این روباه می‌تواند با استفاده از پنجه‌هایش ار درخت بالا برود.

محل سکونت [ویرایش]

این روباه در دشتها زندگی می‌کند و مختص آسیای میانه و شمال شرقی آسیا است.در این قاره در کشورهای ایران، افغانستان، ترکمنستان، مغولستان، شمال شرقی چین، هندوستان، ازبکستان و پاکستان زیست می‌کند.

تغذیه [ویرایش]

این حیوانات تقریبا همه چیز خوار هستند و تغذیه آنها را حیوانات کوچک ٬ پرندگان ٬ خزندگان ٬ حشرات و گیاهان تشکیل می‌دهند.حتی از لاشه حیوانات و پس مانده غذاها نیز تغذیه می‌کنند.

روباه ترکمنی در باغ وحش برلین

تولید مثل [ویرایش]

زمان جفت گیری این حیوان در اواسط زمستان می‌باشد.طول دوره بارداری حیوان ماده ۸ هفته است و بین ۲ تا ۶ توله به دنیا می‌آورد.توله‌ها در ۹ و ۱۰ ماهگی قادر به تولید مثل می‌باشند و درسال دوم زندگی جفت گیری می‌کنند.روباه ترکمنی ۳ تا ۱۲ سال بسته به شرایط زندگی عمر می‌کند.

عادات [ویرایش]

این روباه در مقایسه با سایر روباه‌ها بسیار اجتماعی تر است و در لانه‌هایش مشترک در گروهای کوچک زندگی می‌کند.این حیوان زندگی در صحرا را ترجیح می‌دهد و برای پیدا کردن محیط زندگی خود صحرا را قدم به قدم می‌کاود.این روباه توانایی راه رفتن روی برف را ندارد و رانشهای بزرگ برف باعث کشته شدن بسیاری از این روباهها شده است.آب بسیار کم می‌نوشد و در نتیجه زندگی در صحرا و کم آبی برایش مشکل نمی‌آفریند و مانند سایر سگسانان اضافی شکارش را دفن می‌کند.

روباه جانوری از تیرهٔ سگسانان است. روباه تقریباً در همه جای دنیا زندگی می‌کند. روباه در نواحی قطبی در جلگه‌های بی درخت شمال ودور نیز به سر می‌برد. در سراسر دنیا روباها به رنگ‌های مختلف دیده می‌شوند. در بیابان‌های آفریقا و در خاورمیانه در کویرها ودر دشتهای خشک نیز روبا زندگی می‌کند. روباه سرخ در اروپا، آفریقا، ودر آسیا و آمریکای شمالی به سر می‌برند. همه روباهان سرخ، سرخ نیستند.

روباه

جفت روباه

روباه به رنگهای گوناگون [ویرایش]

روباه به رنگهای گوناگونی از سرخ پدیده طلائی تا قهوه‌ای شدید می‌باشند. برخی از روباهان موی سیاه خالص دارند. روباه سرخ ممکن است آنرا روباه نقره‌ای نامید. خطوط پوشش سرخ با خطوط سیاه روی پشت وشانه اش دارد. روباها در بعضی جاهای دنیا گاه وقتی در معرض خطر هستند از جانب شکارچیان. چون شکارچیان گاهی روباها را برای پوست پر موونرمش بدام می‌اندازند وشکار می‌کنند. همچنین در بعضی جاها روباهان را نیز برای پوستشان پرورش می‌دهند. پوشش روباه نقره‌ای مخصوصاً بواسطهٔ پوستش با ارزش است. روباهان قطبی می‌توانند رنگ سفید یا آبی داشته باشند. هر دونوع بواسطهٔ تغییر فصلهای سال تغییر می‌کنند. شبیه زمین اطراف آنها، روباه سفید در تابستان به رنگ قهوه‌ای در می‌آید وبه رنگ محیط اطراف خود در می‌آید. روباه آبی رنگ، رنگش از آبی روشن تا آبی خاکستری وتا رنگ تیره تر در تا بستان در می‌آید. زیرا در نواحی بیابانی روباهان دیگر برنگهای محیط اطراف خود که خیلی متفاوت است، تا علفزارها وبیشه‌های بی درخت، پشتخه‌ها، ومیان صخره به سر می‌برند. مثلاً روباه خاکستری تقریباً درمیان صخره‌ها وبرگهای سایه دار جنگلها ظاهر می‌شود. روباه یک حیوان بسیار باهوش و در عین حال زیرک است. در مناطق جنوب ایران بخصوص کره بند بوشهر بنام توره و یا تاته توره و همچنین روهه نیز نامیده می‌شود

انواع روباه [ویرایش]

• روباه قرمز
• روباه ترکمنی
• روباه قطبی
• شاه روباه
• روباه صحرایی

روباه در فرهنگ [ویرایش]

در فرهنگ و ادبیات ایرانی، روباه به مکاری و حقه بازی معروف است.

زیستگاه [ویرایش]

در جنگلها وکشتزارها زندگی می‌کند. جنگلها جای خوب وامنی برای لانه سازی روباهان است.

تغذیه [ویرایش]

روباه حیوان همه چیز خواری است و بیشتر جوندگان، پرندگان و حشرات را شکار می‌کنند. در مواقعی که غذا کمبود باشد به لاشه خواری هم روی می‌آورند. همچنین می‌توانند از میوه‌های گوشتی و دانه‌ها تغذیه کنند.

نگارخانه [ویرایش]

• 

  روباه و جحر

• 

  روباه

• 

  توله روباه

• 

  روباه

ش به: ناوبری، جستجو

جوجه‌تیغی[۱]
جوجه‌تیغی اروپایی
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
رده:	پستانداران
راسته:	Erinaceomorpha
تیره:	Erinaceidae
زیرخانواده:	Erinaceinae G. Fischer٬ ۱۸۱۴
Genera
Atelerix Erinaceus Hemiechinus Mesechinus Paraechinus

جوجه‌تیغی (علمی: از خانوادهٔ Erinaceidae) جانور کوچکی از دسته پستانداران است. جوجه تیغی را نباید با خارپُشت (تشی) که از خانوادهٔ دیگری است اشتباه گرفت. جوجه‌تیغی کوچکتر و همه چیز خوار و از راسته حشره خوارها است (نام انگلیسی:hedgehog ) و خارپُشت از لحاظ جثه بزرگتر بوده وجونده (نام انگلیسی:porcupine)( خارپشت کوهی -تشی) می‌باشد . این دو جانور جزء یک خانواده نبوده و کاملا با هم متفاوتند اما در فارسی عامیانه هر دو به یک نام خوانده میشوند. اولی در آمریکا واسترالیا به صورت بومی وجود ندارد و دومی در سراسر دنیا پراکنده است.

جوجه‌تیغی تقریباً در تمام مناطق دنیا موجود است، همچنین در ایران و به‌ویژه در مناطق گرمسیر به ویژه استان هرمزگان زیاد است وبه گویش محلی هرمزگانی به آن زُزُه می‌گویند، این جانور به‌وسیلهٔ خارهای که برپشتش قرار دارد از خود دفاع می‌کند. البته نوع دیگر نیز تقریباً شبیه به جوجه‌تیغی در منطقهٔ جنوب ایران وجود دارد أما از جوجه‌تیغی بزرگ‌تر است همچنین از ناحیه شکل نیز با جوجه‌تیغی اختلاف واضحی دارد، و خار پشتش از خار پشت جوجه‌تیغی بلندتر است، در مناطق هرمزگان به این جانور شُوگـَرد (شَب گَرد) می‌گویند كه همان ( تشی) أست. به طور کلی هنگام احساس خطرحیواناتی که جثه کوچک دارند فرار میکنند .بیشتر آنها خود را به صورت گلوله در میآورند بعضی با پرتاب کردن خارهایی از پشتشان به سوی مهاجم از خود دفاع و حمایت می‌کنند. بر خلاف باور عمومی تیغ این جانور سمی نیست.

مشخصات جوجه‌تیغی [ویرایش]

جوجه تیغی در انگلیسی به hedgehog خوانده می‌شود که از دو کلمه hedge و hog تشکیل شده است. اولی به معنای خار و دومی به معنای خوک است. دلیل استفاده از نام خوک در اسم جوجه تیغی، تشابه شکل جمجمه جوجه تیغی با جمجمه خوک است. طول تقریبی و متوسط جوجه‌تیغی در حدود ۱۹ سانتیمتر است، و طول دُمَش در حدود ۲٫۵ سانتیمر است، خار پشتش سیاه، و در نهایت به رنگ سفید کمی مایل به خاکی منتهی می‌شود. اما رنگ شکمش سفید همراه با رنگ خاکی مانند است. جلو صورتش از موهای سفید و بیج پوشیده‌است. «جوجه‌تیغی گوش دراز» یکی از کوچک‌ترین جوجه‌تیغی‌ها است که در مناطق شبه صحراوی زندگی می‌کند. از این نوع جوجه‌تیغی در شبه جزیره عربستان زیاد وجود دارد. گوشهای درازش در ایجاد اماکن وجود دشمن باشنیدن صدا از اماکن دور به او کمک می‌کند، همچنین حس شامه قوی دارد و می‌تواند از نقاط متفاوت قربانی خود را تشخیص دهد .

سالی یک بار می‌زاید، به بچه اش شیر می‌دهد، سرش کوچک است و گردن ندارد، بینی أش کمی دراز است، پاهایش کوتاه و تمام بدنش از خار پوشیده‌است . هروقت احساس خطر کرد مانند یک توپ خاردار جَمع (گِرد) یا (گلوله) می‌شود . جوجه‌تیغی‌ها معمولاً به دلیل وجود این تیغ‌ها برپشتشان بی‌باکند زیرا اگر با خطری روبه‌رو شدند می‌توانند به شکل یک گلوله خارداری درآیند، و معمولاً دشمنان طبیعی(جغد-روباه- گرگ- راسو) به آنها کاری ندارند اما بیشتر جوجه‌تیغی‌ها روی جاده‌ها که خارهایشان در برابر اتومبیل‌ها حفاظی به حساب نمی‌آیند کشته می‌شوند .

در زمستان می‌خوابند، و در بهار برمی خیزند . در پائیز به جفت‌گیری و زاد و ولد می‌پردازند. بیشتر در شبهای مهتابی ظاهر می‌شوند .

تغذیه [ویرایش]

گونه‌ای از جوجه‌تیغی (به لهحهٔ محلی زُزُه^∗) در اطراف گزیر.

جوجه‌تیغی‌ها در طول روز می‌خوابند، عصرها در جستجوی غذا به بیرون می‌روند، حتی گاهی تا نیم فرسنگ از پی غذا راه طی می‌کنند. آنها از حشرات، حلزون‌ها، لیسه، لارو حشرات و به ندرت قورباغه و مارمولک، « تخم پرندگان»، « میوه جات»، « مار»، « کرم ها‌»، موش، صمغ درختان و سبزیجات صحرایی، تغذیه می‌کنند. جوجه‌تیغی‌ها غذای خود را عمدتاً به کمک حس بویایی می‌یابند. جوجه‌تیغی‌ها در مقایسه با اندازه جثه شان زیاد غذا می‌خورند. در سرمای زمستان هنگامی که غذای دیگر به وفور در دسترس نیست زمستان‌خوابی می‌کنند و از ذخیره چربی که در فصل فراوانی غذا ذخیره کرده‌اند استفاده می‌کنند.

زیستگاه [ویرایش]

زیستگاه و قلمرو و محیط بیابان‌های شنی، دره‌های کوهستانی، دشتها، پشتخه‌های سنگلاخی، مناطق خاکی ونرم که دارای درختچه باشد. این جانور لانه‌أش در زیر زمین می‌سازد.

جوجه‌تیغی عاشق آب وهوای لطیف و آزاد است، بنابراین هنگام ساختن لانه زیر زمین دو درب به آن می‌سازد، یکی رو به سمت شمال و دیگری رو به سمت جنوب، بطوریکه هروقت باد از سوی شمال باشد به درون لانه وارد شود و از درب جنوبی خارج شود، همچنین اگر هوای جنوبی باشد از سمت شمال خارج گردد، به این صورت لانه‌أش همیشه خنک نگه می‌دارد. بیشتر در شبهای مهتابی و زیر نور ماه به دنبال غذا می‌رود.

زاد و ولد [ویرایش]

جوجه‌تیغی

جوجه‌تیغی معمولاً از آغاز ماه ژوئیه تا اواخر ماه سپتامبر زاد و ولد می‌کنند. ماده از ۳ تا ۶ بچه می‌گذارد بعد از مدت بارداری (حَمل) که در حدود ۴۰ روز می‌باشد. ماده سالی یک بار می‌زاید. بچه‌ها بعد از ولادت خار به پشت ندارند و لخت و کور هستند، بعد ۷ روز چشم باز می‌کنند، و بعد ۲۱ روز می‌توانند غذا بخورند. خار پشتش در برابر حیوانات دیگر مانند روباه٬ سگ و شغال از آن حمایت می‌کند. جوجه‌تیغی حیوانی لیلی است، در روزها می‌خوابد، و فقط در شب از لانه خارج می‌شود.

کاربرد [ویرایش]

جوجه‌تیغی

از جوجه تیغی هم به عنوان حیوان خانگی هم در بعضی فرهنگها به عنوان غذا استفاده میشود.(به عنوان مثال در مصر به عنوان غذا به مصرف میرسیده است)اما مهمترین استفاده ای که میتوان از جوجه تیغی کرد در کنترل آفات درکشاورزی است به طوریکه هر عدد جوجه تیغی قادر است 200 گرم حشره را در هر شب خورده و بدین طریق به کنترل آفات و حشرات در کشاورزی کمک کند.

نگاره [ویرایش]

• 

  بچه‌های جوجه‌تیغی

• 

  جوجه‌تیغی و بچه هایش

• 

  لانه جوجه‌تیغی

• 

  بچه ها

رش به: ناوبری، جستجو

گاوسانان
یک ایمپالا در باغ‌وحشی در اسپانیا
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
زیرشاخه:	مهره‌داران
رده:	پستانداران
راسته:	جفت‌سمان
زیرراسته:	نشخوارکنندگان
تیره:	گاوسانان گری، ۱۸۲۱

گاوسانان تیره‌ای از پستانداران دارای سم جفت‌وار هستند که شامل نزدیک به ۱۴۰ گونه می‌شوند. از ویژگی‌های این گروه از جانوران وجود شاخ ساخته شده از کراتین بر روی سر نرها است.

اعضای خانواده گاوسانان در بیشتر مناطق زمین یافت می‌شوند. آن‌ها بومی آسیا، آفریقا، اروپا، و آمریکای شمالی هستند و شامل جانورانی چون گاومیش آمریکایی، گاومیش آفریقایی، گاومیش، آهو، غزال، گوسفند، بز، و گاو اهلی می‌شوند.

گاومیش
یک گاومیش در تایلند
وضعیت بقا
اهلی‌شده
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
رده:	پستانداران
راسته:	جفت‌سمان
تیره:	Bovidae
زیرخانواده:	گاویان
تبار:	Bovini
سرده:	Bubalus
گونه:	B. bubalis
نام علمی
Bubalus bubalis (Linnaeus, 1758)
زیرگونه‌ها
Bubalus bubalis bubalis - the river buffalo Bubalus bubalis carabanensis - the carabao و متن را ببینید

گاومیش (Bubalus bubalis) پستانداری از خانواده گاویان است.

طبق آمار فائو در سال ۲۰۰۰ تعداد گاومیش جهان ۱۵۸ میلیون راس بود که حدود ۱۵۳ میلیون آن در قاره آسیا و بقیه در سایر نقاط دنیا زندگی می‌کنند. گاومیش در بسیاری از کشورهای جهان یافت می‌شود ولی مهم‌ترین محل پرورش آن قاره آسیا و بخصوص شبه قاره هند است. گاومیش در اقتصاد بسیاری از کشورها جایگاه ویژه‌ای دارد و تعداد و پراکندگی جغرافیایی آن هر سال در حال افزایش است از این حیوان برای شخم زدن مزارع بارکش حمل و نقل کارهایی مانند آن استفاده می‌شود. در ایتالیا بیش از ۱۰۰ هزار گاومیش شیرده وجود دارد که در مجتمع‌های صنعتی نگه‌داری می‌شود. پنیر موزارلا از شیر این حیوان تهیه می‌شود.

طبق آمار سال ۱۳۸۸ جمعیت گاومیش در ایران ۴۵۹ هزار راس بوده است. (برآورد جهت گاومیش ایران سال ۱۳۸۸)^[۱]

طبقه بندی گاومیش براساس محیط زیست [ویرایش]

الف) گاومیش باتلاقی

دارای قدرت و توان بیشتری برای تحمل شرایط سخت می‌باشد علاقه زیادی به آب تنی و توقف در آب دارد و آب گل‌آلود را ترجیح می‌دهند.

در این تیپ وزن بدن به طور متوسط در ماده ۴۰۰ و در جنس نر به ۵۰۰ کیلوگرم یا بیشتر می‌رسد. از نظر ژنتیکی گاومیش‌های این تیپ ۴۸ کروموزونی (۴۸ = n2) هستند رنگ اغلب سیاه است و نوار کم رنگی در ناحیه گردن بالای سینه دارد ولی رنگ قهوه‌ای هم دیده می‌شود.

ب) گاومیش رودخانه‌ای

این گروه از گاومیش‌ها آب‌تنی در آب‌های جاری و شفاف را دوست دارند و بیشتر در خاورمیانه پرورش داده می‌شوند. رنگ غالباً سیاه گاهی همراه با لکه‌های سفید در نقاط گوناگون بدن، در این تیپ رنگ خاکستری و قهوه‌ای و بندرت سفید هم دیده می‌شود. وزن در جنس نر ۳۰۰ تا۷۰۰ کیلوگرم و در جنس ماده ۲۵۰ تا ۶۵۰ است.

کالبدشناسی گاومیش [ویرایش]

۱- دستگاه گوارشی

گاومیش نیز مانند گاو چهار معده‌ای و نشخوار کننده‌است. ساختمان دستگاه گوارشی آن به جز در قسمت زبان و کبد به گاو شبیه‌است. زبان گاو میش کوتاه تر و پهن تر و پرزهای روی زبان نیز کوتاه تر و نرم تر است در نتیجه زبان گاومیش هنگام لمس کردن صاف تر و نرم تر احساس می‌شود. کبد گاومیش بزرگ‌تر، گردتر، ضخیم‌تر از کبد گاو و لب پایینی آن مانند کبد گوسفند هرمی شکل است.

با آنکه دستگاه گوارشی گاومیش و گاو تقریباً شبیه‌است دستگاه گوارشی گاومیش از نظر فیزیولوژیکی کارآمدتر است زیرا حجم و چین خوردگی‌های آن بیشتر از گاو است.

بررسی‌ها نشان داده‌است تعداد و تراکم پزرهای شکمبه نگاری در گاومیش بیش از گاو است و نوع و تعداد میکروارگانیزم‌های موجود در شکمبه این حیوان با گاو تفاوت دارد و به همین دلیل گاومیش غذاهای فیبری را بهتر هضم می‌کند.

۲ـ دستگاه تولید مثل

اندام‌های تولید مثل در گاومیش نر شبیه گاو نر است با این تفاوت که کیسه بیضه و بیضه‌ها و gland penis گاومیش از گاو بسیار کوچک‌تر است. تعداد کوتیلدون‌های رحم گاومیش کمتر ولی رحم بزرگ‌تر است و قوام بیشتری دارد.

خصوصیات دیگر [ویرایش]

ضخامت پوست گاومیش دو برابر پوست گاو است و با افزایش سن بر ضخامت پوست افزوده می‌شود.

فیزیولوژی تولید مثلی [ویرایش]

الف ـ بلوغ جنسی در گاومیش نر و ماده بر اساس نژاد و نوع مدیریت ۲ تا ۳ سال است.

ب ـ سیکل جنسی ۱۹ تا ۲۸ روز با طول مدت حدود یک روز است.

دوره آبستنی [ویرایش]

دوره آبستنی در گاومیش باتلاقی ۳۲۵ تا ۳۳۰ روز و در گاومیش رودخانه‌ای ۳۰۰ تا۳۲۰ روز است. فاصله مطلوب بین دو زایمان متوالی ۱۲ تا ۱۳ ماه است. دوره شیردهی گاومیش در حدود ۳۰۰ روز است.

مراحل زایمان [ویرایش]

زایمان در گاومیش کاملاً شبیه زایمان گاو است با این تفاوت که در ۹۰ درصد از موارد زایمان در گاومیش به صورت ایستاده‌است.

ویژگی‌های تولید مثلی در گاومیش نر [ویرایش]

گاومیش نر در دو سالگی آماده جفتگیری است و تا ۶ ـ۷ سال می‌تواند از آن بهره گرفت.

تلقیح مصنوعی [ویرایش]

امروزه تلقیح مصنوعی در گاومیش به طور گسترده‌ای استفاده می‌شود بخصوص در مر اکز صنعتی. آمیزش گاو و گاومیش به دلیل ژنتیکی امکان پذیر نیست زیرا گاومیش ۴۸ تا ۵۰ کروموزومی است درصورتی که گاو ۶۰ کروموزوم دارد.

سازگاری گاومیش [ویرایش]

بیشتر جمعیت گاومیش‌های دنیا در آب و هوای گرمسیری و نیمه گرمسیری متمرکز شده‌اند و تعداد کمی از آن‌ها در آب و هوای سرد آسیا و اروپا زندگی می‌کنند. مطالعات تازه‌تر حاکی از آن است که به رغم سازش و عادت پذیری این حیوانات با آب و هوای گرمسیری و نیمه گرمسیری به خوبی خود را با مناطق سرد آسیا و اروپا سازگار می‌کند.

ویژگی‌های رفتاری و جایگاه پرورش گاومیش [ویرایش]

گاومیش علاقه زیادی به آب‌تنی در استخر، رودخانه و گودالهای آب دارد و معمولاً پس از مدتی چرا خود را به آب می‌رساند و در آن غوطه ور می‌شود.

گاومیش برای فرار از حشرات موذی نیز به آب پناه می‌برد و با آغشته کردن سطح بدن به گل و لای خود را از آسیب آفتاب و حشرات گزنده در امان نگه می‌دارد. محققان بر این باورند که در صورتی که دام به طریقی خنک شود آب‌تنی کردن برای آن ضرورت حیاتی ندارد.

تحمل گاومیش در برابر گرمای شدید و نور مستقیم آفتاب کم است و تابش مستقیم خورشید آن‌ها را کاملاً آشفته و پریشان می‌کند. تغییرات شدید و ناگهانی دمای محیط نیز بر حیوان آثار ناگواری دارد و ممکن است به بیماری پنومونی (ذات الریه) و حتی مرگ منجر شود. بنابراین هنگام طراحی نگهداری گاومیش باید بر این موضوع توجه کرد و از هر راهی که امکان دارد از تغییر شدید آب و هوای محیط بر حیوان جلوگیری کرد تا به تدریج با هوای جدید سازگار شود.

گاومیش با گاو در چرا رقیب نمی‌باشد چون گاو انتخابی عمل می‌کند در صورتی که گاومیش همه نوع علفی را می‌خورد. پس این دو نوع دام تکمیل کننده هم هستند گاومیش حیوانی پر خور است و مناطق نیمه گرمسیری و مرطوب برایش مناسب است.

خلق و خو و رفتار گاومیش [ویرایش]

با آن که ظاهر گاومیش خشن و زمخت است خوی بسیار آرامی دارد و براحتی می‌توان آن را کنترل کرد. گاومیش نسبت به رنگ قرمز حساسیت دارد و معمولاً به دوشش یک نفر عادت می‌کند.

گاومیش نر بالغ بسیار شرور و خطرناک است و کنترل آن سخت و غالباً غیر ممکن است که برای مهار کردن آن را اخته می‌کنند یا با قرار دادن حلقه در بینی مهار می‌کنند.

گاومیش بر خلاف گاو توانایی لگدپرانی به طرفین را ندارد و همچنین مانند گاو به آسانی آشفته یا پریشان نمی‌گردد. طبیعت آرام تحمل و پایداری گاومیش در انجام دادن کارهای سنگین این حیوان را به کلید و راهگشای اقتصادی روستایی کشورهای آسیایی تبدیل کرده‌است.

گاومیش بطور متوسط روزانه ۵/۶ لیتر شیر تولید می‌کند در حال حاضر رکوردهای شیر گاومیش‌های ایران در مرکز اصلاح نژاد دام کشور در کرج متوسط تولید kg ۱۲۰۰ در یک دوره شیر دهی ۲۰۰ روز را نشان می‌دهد.

تغذیه گاومیش [ویرایش]

یکی از صفات بارز و برجسته گاومیش تغذیه آن از علوفه خشبی و به مقدار زیاد است و از این نظر بر گاو برتری دارد زیرا اولاً دستگاه گوارشی گاومیش از گاو حجیم‌تر و ثانیاً چین خوردگی‌های آن بیشتر است. ثالثاً میکروارگانیسم‌های شکمبه گاومیش از لحاظ تعداد و تنوع از گاو گسترده ترند.

با توجه به آن که گاومیش را هم بصورت سنتی و هم صنعتی نگه داری می‌کنند سیستم‌های متفاوتی برای تغذیه به آنها طراحی شده که عبارت‌اند از:

۱ ـ سیستم تغذیه گسترده

در این سیستم گاومیش در مزارع مرتفع باتلاق مرداب و... تغذیه می‌کند معمولاً خود به دنبال غذا می‌رود در صورتی که مراتع خوب و سرسبز باشد در عرض دو تا چهار ساعت چریدن شکمبه خود را پر می‌کند.

۲ ـ سیستم تغذیه متمرکز

در این سیستم تغذیه دام در محوطه دامداری صورت می‌گیرد و در جایی کاربرد دارد که مزرعه، مرتع یا چراگاه در دسترس نباشد.

۳ـ سیستم تغذیه نیمه متمرکز

این سیستم آمیزه‌ای از دو سیستم قبلی می‌باشد و مهم‌ترین خوراک دام علوفه باقی مانده مزارع است که با مقادیر متفاوتی از غلات و دانه‌های روغنی تکمیل شده‌است.

انواع فرآورده‌های گاومیش [ویرایش]

شیر: گاومیش حدود ۶/۵٪ از کل شیر جهان را تامین می‌کند. شیر گاومیش از نظر چربی از شیر گاو غنی‌تر و دارای ماده خشک کمتر و بین میزان درصد لاکتوز با شیر گاو متفاوت زیادی نسبت املاح شیر گاومیش و پروتئین شیر گاومیش از شیر گاو بیشتر است.

گوشت: درصد گوشت و لاشه گاومیش به علت داشتن شکمبه حجیم و بزرگ، سر توپر و سنگین، درصد استخوان بیشتر، درصد چربی بیشتر در لاشه و کپل نسبتاً کم رشد و ضعیف و پوست ضخیم کمتر از درصد گوشت و لاشه گاو گوشتی است.

پوست: گاومیش پوستی ضخیم دارد برای تهیه دستکش چرمی ضخیم و تسمه‌های چرمی، زیره کفش، زین اسب و چرم ضد آب استفاده می‌شود.

ضخامت موی گاومیش دو برابر گاو است و برای تهیه برس و قلم مو استفاده می‌شود.

تراکم مو در گاومیش نسبت به گاو کمتر است و با افزایش سن تراکم آن کمتر نیز می‌شود.

شاخ: برای تهیه دکمه شانه، دسته چاقو و چتر و عصا، آلات موسیقی و وسایل تزئینی استفاده می‌شود. در هندوستان در صنایع دستی استفاده می‌شود.

فضولات: کود گاومیش از بهترین کودها برای حاصل‌خیزی زمین‌های زراعی و به ویژه پرورش قارچ است. در برخی روستاها از فضولات گاومیش برای تولید گرما به عنوان ماده سوختی استفاده می‌شود.

نیروی کار: در بسیاری از نقاط دنیا ماشین جای گزین خوبی برای دام نیست و حتی غیر اقتصادی است و در این صورت گاومیش برای شخم‌زنی و باربری استفاده می‌شود.

مهم‌ترین بیماری‌های گاومیش [ویرایش]

تب برفکی ـ طاعون ـ شاربن علامتی ـ سل ـ بروسلوز ـ آبله ـ اسهال ویروسی گاو فاسیولوز ـ ننیازین ـ سارکوسیت ـ تیلریوز ـ بابزیوز ـ کوکسیدیوز و بیماری‌های انگلی ناشی از بند پایان مانند جرب ـ کنه ـ شپش ـ ورم پستان و غیره

ش به: ناوبری، جستجو

مورچه‌خوار
مورخوار درختی شمالی (Tamandua mexicana)
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
رده:	پستانداران
بالاراسته:	شگفت‌بندان
راسته:	کرک‌داران
زیرراسته:	کرم‌زبانان Vermilingua ایلیگر، ۱۸۱۱
خانواده‌ها
مورچه‌خواران ابریشمی (Cyclopedidae) مورخواران (Myrmecophagidae)

مورچه‌خوار جانوری است از بالاراستهٔ شگفت‌بندان (Xenarthra)، از راستهٔ کرک‌داران (Pilosa)، از زیرراسته کرم‌زبانان (Vermilingua). این حیوان در علف‌زارهای باتلاقی، سواحل رودخانه‌ها و جنگل‌های مرطوب آمریکای جنوبی و مرکزی زندگی‌ می‌کند.

نام شگفت‌بندان برای آن‌ها به این علت برای بالاراستهٔ این جانوران برگزیده شده که بندهای مفاصل بدن ایشان با دیگر گروه‌ها تفاوت بسیار دارد.

مورچه‌ها و موریانه‌ها در صورت احساس خطر، تقلا می‌کنند و گاز می‌گیرند، با وجود این آن‌ها آن قدر ریز و کوچک‌اند که پستانداران ‏مورچه‌خواری مانند پانگولین و آرمادیلو ترسی از آنها ندارند. آن‌ها در یک لحظه با زبان دراز و چسبناکشان ده‌ها مورچه یا موریانه را می‌مکند و ‏می‌خورند.

بلوگا ممکن است یکی از این معانی داشته باشد:

• بلوگا استورژن یا فیل‌ماهی، که تخمش با نام خاویار بلوگا به فروش می‌رسد
• بلوگا یا نهنگ سفید
• ایرباس بلوگا یکی از هواپیماهای ترابری ساخت شرکت ایرباس

اگر مطلبی در این مورد دارید به ما بگویید

نهنگ خاکستری محدوده زمانی: Upper پلیستوسن -اکنون
یک نهنگ خاکستری
مقایسه ابعاد نهنگ خاکستری با انسان
وضعیت بقا
کمترین نگرانی (IUCN 3.1)
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
رده:	پستانداران
راسته:	آب‌بازان
زیرراسته:	آب‌بازسانان بی‌دندان
تیره:	Eschrichtiidae Ellerman & Morrison-Scott, 1951
سرده:	Eschrichtius
گونه:	E. robustus
نام علمی
Eschrichtius robustus Lilljeborg, 1861
محدوده زندگی نهنگ خاکستری

نهنگ خاکستری (Eschrichtius robustus)نوعی نهنگ است که طول آن به ۱۶ متر و وزن آن به ۳۶ تن می‌رسد و بین ۵۰-۶۰ سال عمر می‌کند. نسل آنها ۳۰ میلیون سال پیش به وجود آمده و به علت خشونت زیاد در شکار به آنها ماهی شیطانی نیز گفته می‌شود.

این نهنگ‌ها در سه منطقه جهان جای داشتند نوع آمریکایی که در شمال اقیانوس آرام و نزدیکی آمریکا زندگی می‌کند.نوع دوم یا آسیایی در نزدیکی ژاپن و نوع سوم در شمال اقیانوس اطلس سکونت داشتند که نوع سوم در قرن ۱۸ منقرض شده‌است.

نهنگ‌های خاکستری بیشترین مسافت مهاجرت در میان پستانداران زمین را می‌پیمایند و در طی سال طولی برابر با ۲۱٬۰۰۰ کیلومتر را طی می‌کنند.^[۱]

ش به: ناوبری، جستجو

نهنگ گوژپشت
مقایسه اندازه با یک انسان میان‌قد
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
رده:	پستانداران
زیررده:	جفت‌داران[۱]
راسته:	آب‌بازان[۲]
زیرراسته:	بی‌دندانان[۳]
تیره:	شیارنهنگان[۴]
سرده:	بزرگ‌باله‌ها[۵] گِری، ۱۸۴۶
گونه:	M. novaeangliae
نام علمی
Megaptera novaeangliae بوروسکی، ۱۷۸۱
زیستگاه نهنگ گوژپشت

نهنگ گوژپشت از حیوانات دریایی است. نهنگ گوژپشت از نهنگ‌های بی‌دندان^[۶] و یکی از گونه‌های بزرگ شیارنهنگان^[۷] است.

این نهنگ در سراسر آب‌های اقیانوسی جهان یافت می‌شوند و این نهنگ‌ها هر ساله ۲۵ هزار کیلومتر مهاجرت می‌کنند. امروزه در حدود ۸۰ هزار نهنگ گوژپشت در آب‌های جهان وجود دارد. پیش از این شکار بی‌رویه نسل آن‌ها را در نزدیکی انقراض قرار داده‌بود ولی قوانین جدید باعث بهبود رشد تعداد آن‌ها شد.

حیوانات دریایی چون نهنگ گوژپشت و دلفین در طول میلیون‌ها سال تکامل یافته‌اند و بدن آن‌ها بیشترین سازگاری را برای حرکت در آب به دست آورده‌است.^[۸]

نهنگ گوژپشت یک حیوان آکروباتیک است و اغلب به سطح آب می‌پرد و خود را به آب می‌اندازد. خوراک آن‌ها بیشتر کریل و ماهیان ریز است. نهنگ‌های گوژپشت در فصل زمستان روزه می‌گیرند و تنها از چربی ذخیره خود تغذیه می‌کنند.

اندازه بالغ این نهنگ‌ها ۱۱ تا ۱۶ متر است. بدن آنها کوتاه و قطور است. شیارهای زیر بدن از نهنگ‌های دیگر پهن‌تر و عمیق‌تر است. رنگ این نهنگ در پشت و پهلوهای بدن سیاه و گاهی با آثاری از قهوه‌ای است. نسبت اندازه سر به بدن با افزایش سن بیشتر می‌شود. غذای این نهنگها از ماهی‌ها و سخت‌پوستان و نرم‌تنان تشکیل شده‌است. معمولاً ۲ یا ۳ نهنگ باهم دیده می‌شوند ولی گاهی گله‌های ۱۲ تا ۲۰ راسی دیده شده‌است.^[۹]

نهنگ‌های گوژپشت معمولاً آهسته حرکت می‌کنند و سرعت آنها در حدود ۸ تا ۱۰ کیلومتر در ساعت است. در آب با حرکات مختلف و بازی و شنای نامنظم حرکت می‌کنند. جفت‌گیری بیشتر در زمستان صورت می‌گیرد. ماده‌ها هر دو سال یکبار و گاهی هر سه سال یکبار بچه می‌زایند. بچه‌ها به هنگام تولد ۴٫۵ تا ۵ متر طول دارند و تا ۱۱ ماهگی از شیر مادر تغذیه می‌کنند.^[۱۰]

نهنگ‌های گوژپشت از نوعی یاخته مغزی برخوردارند که تنها در انسان‌ها، میمون‌های بزرگ‌پیکر و دسته‌ای از جانوران آبزی مانند دلفین‌ها دیده می‌شود. این امر می‌تواند روشنگر علت وجود رفتارهای مشاهده‌شده در نهنگ‌ها مانند مهارت‌های پیچیده ارتباطی، تشکیل اتحاد، همکاری، انتقال فرهنگی و کاربرد ابزاری باشد.^[۱۱]

نهنگ گوژپشت در آب‌های جنوبی ایران نیز حضور دارد.^[۱۲]

آوازخوانی [ویرایش]

نهنگ‌های گوژپشت وقت و انرژی بسیار زیادی را صرف ایجاد آواز و نوا می‌کنند. نهنگ‌های گوژپشت نر آواز نرینه ویژه و پیچیده‌ای می‌خوانند که ۱۰ تا ۲۰ دقیقه به طول می‌کشد و گاه تا ساعت‌ها تکرار می‌شود. انگیزه این آوازخوانی هنوز آشکار نیست ولی گمان می‌رود با آداب جفت‌گیری در پیوند باشد.

آواهایی که نهنگ‌های گوژپشت نر از خود تولید می‌کنند و حرکات آکروباتیکشان، آن‌ها را در میان جهانگردان بسیار محبوب کرده‌است.^[۱۳]

شکار [ویرایش]

شکار نهنگ گوژپشت در جهان به صورت بی‌رویه انجام شده‌است به طوری که کشور ژاپن در سال ۲۰۰۸ ناچار شد برنامه کشتن ۵۰ نهنگ گوژپشت را به خاطر موج شدید انتقادهای بین‌المللی به حالت تعلیق در آورد. ژاپن اعلام می‌کند که نهنگ‌ها را طبق قوانین کمیسیون بین‌المللی شکار نهنگ با هدف پژوهش‌های علمی شکار می‌کند، اما استرالیا و دیگر کشورها می‌گویند این گونه پژوهش‌ها را بایستی از طریق روش‌های غیرمرگبار انجام داد و ادعای پژوهشی بودن این کشتارها تنها سرپوشی است بر شکار تجاری نهنگ.^[۱۴]

شکار شکارگران ژاپنی، صنعت جهانگردی جزایر فقیر این ناحیه همچون تونگا را نیز به مخاطره انداخته‌اند. همه ساله بسیاری از جهانگردان برای تماشای نهنگ‌ها به این جزیره سفر می‌کنند.^[۱۵]

آرایه‌شناسی [ویرایش]

یک نهنگ گوژپشت در نزدیکی خلیج هروی، کوئینزلند استرالیا.

اسکلت نهنگ گوژپشت، موزه تاریخ طبیعی همدان، ایران

گرازماهی محدوده زمانی: میوسن میانه[۱] تا امروزه
گرازماهی بندر[۲] در دانمارک
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
رده:	پستانداران
راسته:	آب‌بازسانان[۳]
زیرراسته:	آب‌بازسانان دندان‌دار[۴]
تیره:	گرازماهیان[۵] گری٬ ۱۸۲۵
سرده‌ها
گرازماهی بی‌باله (Neophocaena) گرازماهی بندر (Phocoena) گرازماهی‌وارها (Phocoenoides)

گُرازماهی یا پورپویز (Porpoise) گونه‌ای از آب‌بازسانان است اما همچون نهنگ‌ها، سنگین و درشت نیست و نهایتاً با طولی معادل یک و نیم متر و وزنی کمی بیش از ۴۰ کیلوگرم می‌باشد. گرازماهی‌ها به گونه‌ای متوسط از گونه‌های باهوش نهنگ‌ها مانند دلفین به‌شمار می‌آیند. معمولاً در رنگهای خاکستری روشن و تیره وجود دارند. ماهی‌های کوچک و سخت‌پوستان عمده غذای آنها را تشکیل می‌دهد. از نقطه نظر پراکنش جهانی به تعداد کم در خلیج فارس یافت می‌شوند اما در کرانه‌های کره و پاکستان و اقیانوس هند به شمار بیشتری وجود دارند.

نهنگ عنبر
مقایسه اندازه با یک انسان میان‌قد
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
رده:	پستانداران
راسته:	آب‌بازسانان
زیرراسته:	آب‌بازسانان دندان‌دار
تیره:	عنبرنهنگیان
سرده:	عنبری‌ها
گونه:	P. catodon
نام علمی
Physeter catodon لینه، ۱۷۵۸
زیستگاه نهنگ عنبر (رنگ آبی)

نَهَنگ عَنبَر بزرگ‌ترین نهنگ دندان‌دار می‌باشد.

نهنگ‌های عنبر در تمام اقیانوس‌ها زندگی می‌کنند. حداکثر طول نرها ۱۸ متر (۶۰ پا) و ماده‌ها ۱۲ متر (۴۰ پا) است. غالباً رنگ آنها سیاه مایل به قهوه‌ای یا خاکستری تیره می‌باشد. سر بزرگ نهنگ عنبر، تقریباً ۱/۳ طول بدن را تشکیل می‌دهد. در سر نهنگ عنبر، ماده روغنی اسپرماستی (Spermaceti) و روغن اسپرم وجود دارد که برای ساختن شمع مورد استفاده قرار می‌گیرد و روغن اسپرم به عنوان گریس یا روغن هم بکار می‌رود. نهنگ اسپرم در آبهای گرم و معتدل بسر می‌برد. نرهای بالغ در بهار به سوی آبهای سردتر شمال یا جنوب شنا می‌کنند، ولی ماده‌ها و نهنگ‌های جوان بصورت گروهی، در عرضهای جغرافیایی پائین‌تر باقی می‌مانند. نهنگ‌ها بطور عمده از سرپاور بزرگ تغذیه می‌کنند.

نهنگ عنبر از زیرراستهٔ آب‌بازسانان دندان‌دار (Odontoceti)، خانواده عنبرنهنگیان (Physeteridae)، سردهٔ عنبری‌ها (Physeter) است.

این جانوران معمولاً تا عمق ۱۰۰۰ متری پایین می‌روند و می‌توانند بیش از یک ساعت زیر آب بمانند.^[۱] نهنگ‌های عنبر در سده‌های ۱۹ و ۲۰ تا حد انقراض شکار شدند. ماده روغنی به نام عنبر از روده این نهنگ بدست می‌آید که در تهیه عطر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

هرمان ملویل در کتابش با نام موبی دیک داستانی درباره صید نهنگ اسپرم نوشته‌است.

ش به: ناوبری، جستجو

نهنگ سفید
جثه در مقایسه با انسان متوسط
وضعیت بقا
در نزدیکی تهدید (IUCN 3.1)[۱]
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
رده:	پستانداران
راسته:	آب‌بازان
زیرراسته:	آب‌بازان دندان‌دار
تیره:	تک‌دندانان
سرده:	قناری‌های دریا
گونه:	D. leucas
نام علمی
Delphinapterus leucas پالاس، ۱۷۷۶
گستره نهنگ سفید

نهنگ سفید یا نهنگ بـِلوگا یکی از آب‌بازسانان است که در آب‌های نزدیک به قطب شمال می‌زید و به همراه ناروال، دو عضو تیره تک‌دندانان را تشکیل می‌دهند. نهنگ‌های سفید به خاطر صدای زیری که دارند «قناری‌های دریا» نیز نامیده می‌شوند. با دارا بودن طولی در حدود ۵ متر و رنگ سفید بدن، تشخیص این آبزیان از دیگر پستانداران دریایی بسیار ساده است.

بلوگا یا (دلفیناپترس لوکس) Delphinapterns leucas از جمله گونه‌های قطبی و زیر قطبی نهنگ‌ها، از حیث اندازه و ترکیب شبیه دلفین‌ها می‌باشند و این گونه ماهیها از نسل ناروال‌ها هستند و همینطور به گونه دلفین‌ها شبیه‌اند. بلوگا از راسته آب‌بازسانان است. طول این نهنگ‌های کوچک اجتماعی به ۵ متر می‌رسد و وزنشان نیز حدود ۵/۱ تن می‏‏ باشد. وزن آنها در زمان تولد حدود ۸۰ کیلو گرم است. وال‌های بالغ بدلیل رنگ سفید، سر گرد و کوچک و تیغه پشتی بجای باله از سایر وال‌ها قابل تشخیص هستند. این وال‌ها پستاندارانی هستند که به کندی شنا می‌کنند و خوراک عمده آنها ماهی است. بعضی از گروه‌های این وال‌ها مهاجرت می‌کنند ولی اندازه پوشش یخ میزان جمعیت مهاجر را تعیین می‌کند.

مهم‌ترین شکارچیان طبیعی این نهنگ‌ها خرس‌های قطبی هستند خصوصاً هنگامی که آنها در میان یخ گرفتار می‌شوند. انسان‌ها هم از جمله خطرناکترین تهدیدها برای این والها به شمار می‌آیند. اسکیموها در گذشته به شکار این گونه می‌پرداختند اما در حال حاضر شکار بی رویه و تجاری این گونه‌ها نگران کننده‌است. مزاحمت‌های انسان‌ها و آلودگی آبها از دیگر تهدیدات بشمار می‌آید. بدن بلوگاهای ساکن خلیج نسیت لورنس در کانادا مملو از مواد آلاینده‌است که اجساد این وال‌ها را به لاشه‌های سمی تبدیل کرده‌است.

بلوگاها یکی از معدود والهایی هستند که در اکواریوم و پارکهای حیات دریایی نگهداری می‌شوند. این گونه‌ها به دلیل رنگ خیره کننده و لبخند همیشگی صورتشان که توجه همگان را به خود جلب می‌کنند. بیش از خوک دریایی به چشم می‌خورد.

توصیف ظاهری [ویرایش]

نهنگ‌های سفید نر بزرگ‌جثه‌تر از ماده‌ها هستند. طول آن‌ها میان ۲٫۶ تا ۶٫۷ متر است در حالی که طول ماده‌ها میانگینی برابر ۳٫۶ متر دارد. وزن این جانوران میان ۴۰۰ تا ۱٬۵۰۰ کیلوگرم است. طول بچه‌ها در هنگام تولد ۱٫۶-۱٫۵ متر و وزنشان ۸۰ کیلوگرم است.^[۲]

نهنگ‌های سفید بالغ به ندرت با جانوران دیگر اشتباه گرفته می‌شوند چرا که کامل سفید یا سفید متمایل به خاکستری (شیری) هستند. با این حال بچه‌ها رنگی خاکستری دارند که به تدریج به سفید می‌گراید.^[۳] سر این نهنگ‌ها شکلی بر خلاف شکل سر هر آب‌بازسان دیگری دارد. مانند بیشتر نهنگ‌های دندان‌دار، نهنگ‌های سفید در جلوی سر خود بخش ملون دارند و ملونشان بسیار گوی‌وار است.^[۴]

نهنگ سفید می‌تواند با دمیدن هوا در سینوس‌های خود، شکل سرش را تغییر دهد. بر خلاف بسیاری از نهنگ‌ها و دلفین‌ها، ستون مهره‌ها در سر این جانور به هم جوش خورده نیستند و این امکان را به نهنگ سفید می‌دهد که سر خود را به جهت‌های گوناگون بچرخاند. هر فک در آرواره دارای ۱۷ تا ۲۰ دندان است که میزان کل دندان‌های این جانور را به ۳۴ تا ۴۰ عدد می‌رساند.

گستره و جمعیت [ویرایش]

نهنگ سفید در آب‌های قطب شمال میان عرض‌های جغرافیایی °۵۰ تا °۸۰ شمالی زندگی می‌کند. این نهنگ در حوضه آبی رود سن لوران در استان کبک کانادا نیز یافت می‌شود. در هنگام تابستان آن‌ها در دهانه رودها دیده می‌شوند؛ جایی که در آن به تغذیه و پرورش بچه‌هایشان می‌پردازند. دمای آب این مناطق ۸ تا ۱۰ درجه سلسیوس است.^[۳]

رش به: ناوبری، جستجو

ناروال
جثه در مقایسه با انسان متوسط
وضعیت بقا
در نزدیکی تهدید (IUCN 3.1)[۱]
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
رده:	پستانداران
راسته:	آب‌بازان
زیرراسته:	آب‌بازان دندان‌دار
تیره:	تک‌دندانان
سرده:	تک‌دندان‌ها
گونه:	M. monoceros
نام علمی
Monodon monoceros کارل لینه٬ ۱۷۵۸
گستره ناروال

ناروال پستانداری آبزی است از راسته آب‌بازسانان خانواده تک‌دندانان (Monodontidae)؛ عضو دیگر این خانواده نهنگ سفید است. این پستاندار دریایی متعلق به گروه نهنگ‌های دندان‌دار است و در آب‌های سرد قطبی زندگی می‌کند. عجیب‌ترین مشخصه ناروال‌ها، عاج (دندان) پیچ خورده نیزه مانند بلند آنهاست که فقط در جنس نر مشاهده می‌گردد.

به علت وجود باور کهن به تکشاخ درمیان اروپاییان و تشابه عاج ناروال به شاخ این موجود افسانه‌ای، ناروال‌ها در معرض صید بی‌رویه قرار داشتند. کمیاب بودن این جانور و دوری محل زندگی آن‌ها بر باورهای مربوط به تک‌شاخ بودنشان تاثیر زیادی گذاشته است.

نام و رده‌بندی [ویرایش]

فرهنگ معین معادل نیزه ماهی را پیشنهاد کرده است. ناروال توسط لینه٬ در کتاب خود با نام «سیستما ناتوره» رده‌بندی و شناسایی شد. نام «ناروال» تشکیل شده از دو بخش «نار»، به معنای جسد در نروژی کهن، و «وال» به معنای صفحه شاخی در زبان نروژی است.^[۲] نام دوجمله‌ای این جانور (Monodon monoceros) نیز از زبان یونانی گرفته شده است و به معنای «دندان تک، شاخ تک» می‌باشد.^[۳]

توصیف ظاهری [ویرایش]

ناروال‌ها در حال نبرد با شاخ‌هایشان.

طول بدن و سر، بی در نظر گرفتن عاج، میان ۳۶۰ تا ۶۲۰ سانتی‌متر است. وزن میانگین در نرها ۱٬۶۰۰ کیلوگرم و در ماده‌ها ۹۰۰ کیلوگرم است. نزدیک به یک سوم وزن بدن چربی است.^[۴]

رنگ بدن با بالا رفتن سن کم‌رنگ می‌شود. رنگ بخش‌هایی بالایی بدن بالغ‌ها قهوه‌ای یا خاکستری تیره است و بخش زیرین بدن سفید. خال‌های متعددی نیز بر روی پوست وجود دارند. سر به نسبت کوچک و پوزه ضخیم است. ناروال باله پشتی ندارد.

تنها دو دندان در دهان این جانور وجود دارند که هر دو در فک بالاییند. در ماده‌ها، دندان‌ها معمولن کارایی ندارند و درون استخوان می‌مانند. در نرها دندان سمت راست در استخوان می‌ماند اما دندان چپ به جلو می‌آید و با الگویی پادساعت‌گرد همچون عاجی بلند و دراز به دور خود می‌گردد. عاج میان یک سوم تا نیمی از طول بدن را دارد و وزن آن گاه به ۱۰ کیلوگرم می‌رسد. در بعضی موارد نادر، دندان سمت راست نیز همانند چپی دراز می‌شود ولی در هر دو صورت عاج‌ها پادساعت‌گرد به دور خود می‌گردند.^[۴]

گستره [ویرایش]

ناروال درمناطق گسترده‌ای از قطب شمال یافت می‌شود، به ویژه در شمال شرقی کانادا، گرینلند، دریای بارنتز در °۸۵-۶۵ شمالی.^[۵]

این جانوران به ندرت در آب‌های روسیه، سیبری، بخش غربی کانادا در قطب شمال نیز دیده شده‌اند.^[۴]

احتمال دارد جمعیت آن‌ها بیش از ۵۰٬۰۰۰ عدد باشد که ۳۵٬۰۰۰ تای آن در خلیج بافین وجود داشته باشند.^[۵]

ش به: ناوبری، جستجو

دلفین خال‌دار اطلس
اندازه در مقایسه با یک انسان متوسط
وضعیت بقا
اطلاعات کم (IUCN 3.1)[۱]
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
رده:	پستانداران
زیررده:	جفت‌داران
راسته:	آب‌بازان
زیرراسته:	آب‌بازان دندان‌دار[پانویس ۱]
تیره:	دلفین‌سانان[پانویس ۲]
سرده:	لاغردلفین‌ها[پانویس ۳]
گونه:	S. frontalis
نام علمی
Stenella frontalis کوویه، ۱۸۲۸
زیستگاه دلفین خال‌دار اطلس (به رنگ آبی)

دلفین خال‌دار اطلس گونه‌ای دلفین ساکن جریان آبی گلف استریم در شمال اقیانوس اطلس است. نام این دلفین از این رو خال‌دار خوانده می‌شود که اعضای سالخورده‌تر دارای نقطه‌های خال‌مانند آشکاری بر سرتاسر بدن خود هستند.^[۲]

رده‌بندی [ویرایش]

دلفین خال‌دار اطلس نخستین بار توسط کوویه در سال ۱۸۲۸ شناسایی شد. در شکل ظاهری تعدادی از این دلفین تفاوت‌های قابل ملاحظه‌ای دیده می‌شود و این باعث شده تا متخصصان در رده‌بندی درست این جانور ابهام داشته باشند. هم اکنون تنها یک گونه شناسایی شده است؛ با این حال احتمال اینکه گروه بزرگی از دلفین‌های خالدار ساکن آب‌های فلوریدا زیرگونه، و یا حتا گونه‌ای، مستقل تشخیص داده شوند، بالا است.

دلفین‌های خال‌دار ساکن باهاما در حال آمیزش با دلفین‌های پوزه‌بطری دیده شده اند.^[۳] عده‌ای از پژوهشگران بر این باورند که دلفین‌های خال‌دار اطلس از لحاظ خانوادگی بیشتر به دلفین‌های پوزه‌بطری نزدیک باشند تا دیگر اعضای خانواده سیاه‌سفیدها.^[۳]

توصیف ظاهری [ویرایش]

گروهی از دلفین‌های خال‌دار اطلس در جزایر تورکس و کایکوس.

رنگ‌آمیزی دلفین‌های خال‌دار اطلس با افزایش سن تغییر زیادی می‌کند. رنگ بدن بچه‌های تازه متولد شده کامل خاکستری است. هنگامی که بچه‌ها از شیر مادر گرفته می‌شوند آغاز به پیدا کردن خال روی بدن می‌کنند. جوان‌ها دارای خال‌هایی تیره‌رنگ بر شکم خود و نقطه‌هایی سفید بر پهلوها هستند. پشت و باله پشتی خاکستری تر از دیگر بخش‌های بدن هستند. هنگامی که جانور به بلوغ می‌رسد خال‌ها پرشمار و گسترده‌تر می‌شوند تا هنگامی که در پایان دوره بلوغ تمام بدن به رنگ سیاه با خال‌های سفید می‌شود. طول دلفین‌های تازه متولد ۱۱۰-۹۰ سانتی‌متر است. بیشترین طول ثبت شده در نرها ۲٫۲۶ متر و در ماده‌ها ۲٫۲۹ متر است و نیز بیشترین وزن ثبت شده ۱۴۰ کیلوگرم در نرها و ۱۳۰ کیلوگرم در ماده‌ها.

دلفین خال‌دار اطلس دلفینی با جثه و وزن متوسط نسبت به دیگر دلفین‌ها است. این جانور همچون دلفین‌های پوزه‌بطری بسیار پرجنب و جوش است، شناگر ماهر و تندی به شمار می‌رود و دوستدار بازی و پرش از آب.

رابطه با انسان [ویرایش]

بعضی دلفین‌های خال‌دار، به ویژه آن‌هایی که در آب‌های باهاما هستند، به ارتباط با انسان‌ها خو گرفته اند. در این مناطق گشت‌های تفریحی با کشتی برای دیدن دلفین‌ها و یا حتا شنا با آن‌ها رایج است.

دلفین‌های خال‌دار اطلس قربانی شکار ماهی می‌شوند و هر ساله تعدادی از آن‌ها در تورهای ویژه ماهی‌گیری تجاری گرفتار می‌شوند. با این حال این فعالیت‌ها تاکنون خطر بزرگی برای بقای این جانوران نداشته اند. این دلفین‌ها در آب‌های با ژرفای متوسط زندگی می‌کنند.

دلفین رودخانه‌ای چین
تصویر کشیده شده از یک دلفین رودخانه‌ای چین
جثه در مقایسه با انسان متوسط
وضعیت بقا
در معرض انقراض، احتمالاً منقرض‌شده (IUCN 3.1)[۱]
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
رده:	پستانداران
راسته:	آب‌بازان
زیرراسته:	آب‌بازان دندان‌دار
تیره:	به‌جاماندگان
سرده:	به‌جامانده‌ها
گونه:	L. vexillifer
نام علمی
Lipotes vexillifer میلر، ۱۹۱۸
زیستگاه دلفین رودخانه‌ای چین

دلفین رودخانه‌ای چین یا باییجی (به چینی: 白鱀豚) گونه‌ای دلفین آب شیرین بود که تنها در رودخانه یانگ تسه در چین یافت می‌شد. این دلفین که در چین با نام «ایزدبانوی یانگ تسه» (در چینی سنتی: 长江女神، در چینی ساده‌شده: 長江女神) یاد می‌شد، با نام‌های دلفین رودخانه یانگ تسه و دلفین باله‌سفید و دلفین یانگ تسه نیز خوانده می‌شد. نام دو جمله‌ای این گونه (Lipotes vexillifer) برگرفته از دو واژه لاتین Lipotes به معنای جامانده و vexillifer به معنای پرچمدار آمده است.

جمعیت دلفین رودخانه‌ای چین در پی دهه‌های گذشته که رشد اقتصادی چین باعث افزایش بیش از حد بهره‌گیری از آب رودخانه‌ها به منظور ماهی‌گیری و ترابری و به دست آوردن برق شد، کاهش چشم‌گیری پیدا کرد. تلاش‌هایی برای حفاطت از این گونه در حیات وحش انجام شد، با این حال در بررسی میدانی سال ۲۰۰۶، هیچ نمونه‌ای از این دلفین در رودخانه یانگ تسه پیدا نشد. متخصصان در آن سال باییجی را در عمل منقرض اعلام کردند.^[۲] نابودی این گونه دلفین نخستین نمونه از انقراض عضوی از آب‌بازسانان به دلیل فعالیت‌های انسانی بوده است.

با آنکه در ماه اوت سال ۲۰۰۷ مردی با دوربین خود از حرکت جانوری سفید رنگ در آب رودخانه یانگ تسه فیلم‌برداری کرد^[۳] و یکی از اعضای آکادمی علوم چین امکان باییجی بودن جانور دیده شده در این فیلم را تصدیق کرد،^[۴] دیده شدن یک یا تعداد بسیار کمی نمونه (به احتمال زیاد با سن بالا) از جانوری در عمل منقرض، احتمال بازگشت آن را قوی نمی‌کند. واپسین نمونه دلفین رودخانه‌ای دیده شده در حیات وحش مربوط به سال ۲۰۰۲ بود.

گستره [ویرایش]

از لحاظ تاریخی دلفین رودخانه‌ای چین در گستره‌ای به طول ۱٬۷۰۰ کیلومتر از حوزه آبخیزی میانه و پایین رودخانه یانگ تسه، که از ییچانگ آغاز می‌شد و تا دهانه این رود در شانگهای ادامه می‌یافت، زندگی می‌کرد. این حوزه به دلیل فعالیت‌های سدسازی کاهش زیادی پیدا کرده است. تخمین زده می‌شود که نزدیک ۱۲٪ کل جمعیت جهان در کنار این دورخانه زندگی و کار می‌کنند و این فشار بسیاری به این رودخانه وارد می‌کند.^[۵] ساخته شدن سد سه‌دره و دیگر سدهای کوچکتر از آن باعث نابودی قلمرو این دلفین شد.

حفاظت و وضعیت بقا [ویرایش]

با آن که در دهه ۱۹۵۰ میلادی تعداد این دلفین‌ها ۶٬۰۰۰ عدد تخمین زده می‌شد،^[۶] فعالیت‌های انسانی در طی پنج دهه پس از آن باعث کاهش شدید تعداد آن‌ها شد. طبق بررسی اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست، در پی شکار این جانور در میان سال‌های یک گام بزرگ به جلو، ماهیگیری با بهره‌گیری از برق، گیر افتادن در تورهای ماهیگری، برخورد با قایق‌ها و کشتی‌ها، از میان رفتن قلمرو، آلودگی از عوامل نابودی و انقراض این گونه بوده اند. در دوران یک گام بزرگ به جلو به دلیل نابودی باورهای سنتی که به این جانور احترام می‌گذاشتند، این جاندار به منظور بهره‌گیری از گوشت و پوستش شکار می‌شد و به این دلیل به سرعت کمیاب گشت.^[۱]

در سال ۱۹۹۴ عملیات ساخت سد سه‌دره آغاز شد. دو سال پس آن در ۱۹۹۶، سازمان IUCN این دلفین را در فهرست جانداران در معرض انقراض گذارد. در بررسی سال ۱۹۹۷ تعداد کمتر از ۵۰ عدد باقیمانده از این گونه تخمین زده شدند (تنها ۱۳ عدد در بررسی دیده شدند).^[۷] یک سال بعد در ۱۹۹۸ تنها ۷ دلفین زنده دیده شدند. با آغاز آبگیری دریاچه پشت سد سه‌دره در ۲۰۰۳، تنها یک سال طول کشید تا واپسین نمونه باییجی دیده شده در حیات وحش در ۲۰۰۴ گزارش شود. از آن سال به بعد این گونه به عنوان گونه‌ای منقرض در نظر گرفته شد. گزارش انقراض این دلفین در سال ۲۰۰۷ در مجله Biology Letters به چاپ رسید.^[۸]

ش به: ناوبری، جستجو

دلفین‌های معمولی
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
رده:	پستانداران
راسته:	آب‌بازان
زیرراسته:	آب‌بازان دندان‌دار
تیره:	دلفین‌سانان
سرده:	کچه‌ماهی‌ها
گونه:	دلفین معمولی درازنوک دلفین معمولی کوتاه‌نوک

دلفین‌های معمولی به دو گونه دلفین عضو سرده کچه‌ماهی‌ها از خانواده دلفین‌های اقیانوسی می‌گویند. این دو گونه عبارتند از:

• دلفین معمولی درازنوک
• دلفین معمولی کوتاه‌نوک

با آنکه این سرده صفت «معمولی» را به دوش می‌کشد، این دلفین‌ها در ذهن بیشتر مردم، آنگونه که دلفین پوزه‌بطری جای دارد، جایی ندارند. دلفین پوزه‌بطری در بسیاری از پارک‌های نمایشی پستانداران دریایی و سریال‌های تلویزیونی دیده می‌شود. دلفین‌های معمولی اما بیشترین آب‌بازان به تصویر کشیده شده در هنر و ادبیات یونان و روم باستان بوده‌اند.^[۱]

• 

  دلفین معمولی در ایرلند

• 

  دلفین معمولی در ایرلند

• 

  دلفین معمولی

رش به: ناوبری، جستجو

دلفین پوزه‌بطری گرمسیری[پانویس ۱]
وضعیت بقا
اطلاعات ناکافی[۱]
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
رده:	پستانداران
راسته:	آب‌بازان
تیره:	دلفین‌سانان
سرده:	پوزه‌بطری‌ها
گونه:	T. aduncus
نام علمی
Tursiops aduncus Montagu, 1821

دلفین پوزه‌بطری گرمسیری، که با نام دلفین پوزه‌بطری هند-آرام نیز شناخته می‌شود، از گونه دلفین‌های نژاد پوزه‌بطری است. این گونه تا ۲٫۶ متر طول و بیش از ۲۳۰ کیلوگرم وزن رشد می‌کند.^[۲] این دلفین در آب‌های اطراف هند، شمال استرالیا، جنوب چین، دریای سرخ و کرانه‌های شرقی آفریقا زندگی می‌کند.^[۲] پشت آن خاکستری تیره است با شکمی به رنگ خاکستری روشن مایل به سفید با خال‌های خاکستری.^[۲]

تا سال ۱۹۸۸ همه انواع دلفین‌های پوزه‌بطری به عنوان یک گونه^{[پانویس ۲]} خوانده می‌شدند، با این حال در این سال دلفین پوزه‌بطری گرمسیری به عنوان یک گونه جدا شناخته شد.^{[۳] [۴]}

دلفین پوزه‌بطری گرمسیری به صورت کلی کوچکتر از دلفین پوزه‌بطری معمولی است، پوزه به نسبت طولانی تری دارد و دارای خال‌هایی بر شکم و پهلوها است.^[۵] این دلفین همچنین در مقایسه با دلفین پوزه‌بطری معمولی، که دارای ۲۱ تا ۲۴ دندان در هرکدام از آرواره‌ها است، دارای تعداد دندان‌های بیشتری است؛ ۲۳ تا ۲۹ دندان در هر سو.^[۵] شواهد حاکی از آن است که دلفین پوزه‌بطری گرمسیری در حقیقت رابطه خانوادگی بیشتری با دو خانواده لاغردلفین‌ها و کچه‌ماهی‌ها، به ویژه دلفین خال‌دار اطلس^{[پانویس ۳]}، دارد تا با دلفین پوزه‌بطری معمولی.^[۶]

توصیف ظاهری [ویرایش]

دلفین‌های پوزه‌بطری گرمسیری همانندی بسیاری به دلفین‌های پوزه‌بطری معمولی دارند. دلفین‌های پوزه‌بطری معمولی دارای بدنی قوی با پوزه‌ای با طول متوسط و باله‌های پشتی بلند و منحنی شکل هستند؛ حال آنکه دلفین‌های پوزه‌بطری گرمسیری دارای بدنی قلمی و باریک‌ تر و پوزه‌ی قلمی تری هستند.^[۷] آشکارترین تفاوت دو گونه اما در خال‌های خاکستری است که بر روی پوست شکم و پهلوهای دلفین‌های گرمسیری بالغ وجود دارند؛ چیزی که به ندرت در میان دلفین‌های پوزه‌بطری معمولی پدید می‌آید.^[۷] تعداد دندان‌ها عددی میان ۲۳ تا ۲۹ در هرکدام از آرواره‌های بالا و پایین است.^[۷] جثه آن‌ها هم بسته به موقعیت جغرافیایی‌شان متفاوت است اما به گونه میانگین طولشان ۲٫۶ متر است و بیشترین وزنشان به ۲۳۰ کیلوگرم می‌رسد.^[۲] طول آن‌ها در هنگام تولد میان ۰٫۸۴ تا ۱٫۵ متر است.^[۲]

تغذیه [ویرایش]

دلفین‌های پوزه‌بطری گرمسیری از طیف گسترده‌ای از ماهیان و دیگر آبزیان دریایی (به ویژه ماهی مرکب) تغذیه می‌کنند.^[۸]

در یک بررسی انجام شده در سال ۲۰۰۵، پژوهشگران با بررسی محتویات معده دلفین‌هایی که در دام ماهیگیران در منطقه‌ای در تانزانیا افتاده بودند، تلاش کردند تا به رژیم غذایی دلفین‌های پوزه‌بطری گرمسیری پی ببرند.^[۸] جانوران شکار شده توسط این دلفین‌ها شامل ۵۰ گونه ماهی استخوانی و سه گونه ماهی مرکب بودند. از نتایج به دست آمده چنین نتیجه گرفته شد که اصلی‌ترین منبع غذایی دلفین‌های پوزه‌بطری گرمسیری ماهی‌ها هستند که ۸۷٪ کل موارد شکار شده در درون شکم ۲۴ عدد از ۲۶ دلفین مورد بررسی را تشکیل می‌داد. نرم‌پوستان نیز ۱۳٪ باقی مانده را تشکیل می‌دادند که در شکم ۱۳ مورد از ۲۶ مورد دیده شد. تعدادی لاشه‌ی جانوران سخت‌پوست نیز در شکم این دلفین‌ها دیده شد که به باور پژوهشگران این بررسی نشانگر نقش این جانوران به عنوان بخشی از رژیم غذایی دلفین‌های پوزه‌بطری گرمسیری نیست.^[۸]

رفتار [ویرایش]

دلفین‌های پوزه‌بطری گرمسیری به گونه گروهی در دسته‌هایی زندگی می‌کنند که گاه تعداد اعضای یک دسته به صدها عدد می‌رسد، با این حال دسته‌های پنج تا ۱۵ تایی متداول تر اند.^[۵] در گروه، آن‌ها گاه با دلفین‌های پوزه‌بطری معمولی و نیز دیگر گونه‌های دلفین از جمله دلفین گوژپشت معاشرت می‌کنند.^[۵]

اوج فعالیت‌های جفت‌گیری و زایمان در دو فصل بهار و تابستان است. طول دوره بارداری ۱۲ ماه است و بچه‌ها در هنگام به دنیا آمدن دارای طولی میان ۰٫۸ و ۱٫۵ متر و وزنی میان ۹ تا ۲۱ کیلوگرم هستند. بچه‌ها ۱٫۵ تا ۲ سال شیر داده می‌شوند ولی می‌توانند تا پنج سالگی با مادرشان بمانند. دوره زمانی توانایی باردار شدن دوباره پس از یک زایمان در ماده‌ها چهار تا شش سال است.^[۲]

در بعضی مناطق گستره‌ی زندگی این گونه دلفین، آن‌ها از سوی کوسه‌ها تهدید می‌شوند؛^[۵] میانگین طول عمر آن‌ها هم ۴۰ سال است.^[۲]

دلفین‌های پوزه‌بطری گرمسیری که در خلیج کوسه در استرالیا زندگی می‌کنند رفتار منحصر به فرد جالبی با اسفنج دریایی انجام می‌دهند. آن‌ها یک اسفنج را از کف دریا می‌کنند و در هنگام شنا بر روی پوزه خود می‌گذارند؛ رفتاری که هنوز هدف اصلی آن شناخته شده نیست.

وضعیت و تهدید‌ها [ویرایش]

این گونه به عنوان گونه‌ای در معرض تهدید شناخته نمی‌شود؛ با این حال آن تعداد از این دلفین‌ها که در کنار کرانه‌ها فعالیت می‌کنند در خطر برخورد با تهدید‌های ناشی از صیادان محلی هستند.^[۹] شکارگران اصلی این گونه از دلفین‌ها را کوسه‌ها و در مواردی انسان‌ها و نهنگ‌های قاتل تشکیل می‌دهند. تورهای فلزی با شبکه‌های بزرگ که شناگران را از خطر کوسه‌ها در استرالیا و آفریقای جنوبی حفظ می‌کنند نیز باعث کشته شدن تعدادی از این دلفین‌ها شده اند.^[۱۰]

ش به: ناوبری، جستجو

دلفین رودخانه‌ای گنک و ایندوس
دلفین گنگ
جثه در مقایسه با انسان متوسط
وضعیت بقا
در خطر انقراض (IUCN 3.1)[۱]
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
رده:	پستانداران
راسته:	آب‌بازان
زیرراسته:	آب‌بازان دندان‌دار
تیره:	دلفینان رودخانه
سرده:	کوردلفین‌ها
گونه:	P. gangetica
نام علمی
Platanista gangetica Lebeck & Roxburgh، ۱۸۰۱
زیستگاه دلفین گنگ زیستگاه دلفین ایندوس

دلفین رودخانه‌ای گنگ و ایندوس گونه‌ای دلفین است که در آب‌های شیرین هند و پاکستان زندگی می‌کند. این گونه عضوی از خانواده روددلفین‌واران است که به دو زیرگونه در رودخانه گنگ و ایندوس (سند) تقسیم می‌شود. دلفین گنگ اغلب در رودخانه‌های گنگ و براهماپوترا و شاخه‌های آن در بنگلادش و هند و نپال زندگی می‌کند، حال آنکه دلفین ایندوس در رود سند در پاکستان و دو شاخه دیگر آن یافت می‌شود. دلفین رودخانه گنگ از سوی دولت هند جانوری آبزی ملی لقب گرفته است.^[۲]

رده‌بندی [ویرایش]

در میان سال‌های دهه ۱۹۷۰ تا ۱۹۹۸، دلفین‌های رودخانه‌های گنگ و سند دو گونه متفاوت در نظر گرفته می‌شدند؛ با این حال در سال ۱۹۹۸، پس از بررسی‌های فیلوژنتیک ملکولی، آن‌ها زیرگونه‌هایی از یک گونه شناخته شدند. هم‌اکنون دو زیرگونه دلفین گنگ (Platanista gangetica gangetica ) و دلفین ایندوس یا سند (Platanista gangetica minor) از سرده کوردلفین‌ها در نظر گرفته می‌شوند.^[۳] از دیگر نام‌های این دلفین می‌توان به دلفین رودخانه‌ای کور و دلفین جنوب آسیا اشاره کرد.

توصیف ظاهری [ویرایش]

نگاره‌ای از دلفین رودخانه سند.

دلفین‌های رودخانه‌ای گنگ و ایندوس دارای پوزه‌ای دراز هستند که مشخصه‌ی دلفین‌های رودخانه‌ای است. دندان‌های فک بالایی و پایینی این دلفین حتا هنگامی که دهان بسته باشد تشخیص‌پذیرند. دندان دلفین‌های جوان باریک و انحنادار هستند و طولشان به ۲٫۵ سانتی‌متر می‌رسد، اما با افزایش سن دندان‌ها شکل گرد و استخوانی پیدا می‌کنند. این دلفین عدسی چشم ندارد و به نظر نابینا می‌آید، اگرچه می‌تواند تراکم نور و جهت آن را تشخیص دهد. حرکت و پیدا کردن طعمه توسط پژواک‌یابی انجام می‌شود.^[۴]

به جهت آنکه آن‌ها بر پهلوهای خود شنا می‌کنند، در میان آب‌بازان منحصر به فرد هستند.^[۵] بدن به رنگ قهوه‌ای است. این دلفین به جای باله پشتی تنها یک زایده مثلثی‌شکل دارد. باله‌های کناری و باله دمی لاغر اما، به نسبت طول بدن، بلند هستند. طول بدن در نرها میان ۲-۲٫۲ متر و ۲٫۴-۲٫۶ متر در ماده‌ها است. بیشترین طول عمر ثبت شده برای یک دلفین گنگ و ایندوس ۲۸ سال بوده است.^[۶]

دلفین رودخانه‌ای آمازون
جثه در مقایسه با انسان متوسط
وضعیت بقا
اطلاعات کم (IUCN 3.1)[۱]
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
رده:	پستانداران
راسته:	آب‌بازان
زیرراسته:	آب‌بازان دندان‌دار
تیره:	اورینوکوئیان
سرده:	دلفین‌های اورینوکو
گونه:	I. geoffrensis
نام علمی
Inia geoffrensis بلنویل، ۱۸۱۷
زیستگاه دلفین رودخانه‌ای آمازون

دلفین رودخانه آمازون، که با نام‌های بوتو و دلفین صورتی نیز شناخته می‌شود، گونه‌ای دلفین آب شیرین است که در رودخانه‌های اورینوکو و آمازون و توکانتینس، که در میان کشورهای برزیل، بولیوی، پرو، اکوادور، کلمبیا، ونزوئلا هستند، زندگی می‌کند. این دلفین به جای باله پشتی، قوزی بر پشت خود دارد. مغز این دلفین ۴۰٪ وزن بیشتری نسبت به وزن مغز انسان دارد.

رده‌بندی [ویرایش]

این گونه در سال ۱۸۱۷ توسط هانری ماری دوکروته دو بلنویل شناسایی شد. بر پایه طبقه‌بندی سال ۱۹۹۸ رایس، سرده دلفین‌های اورینوکو دارای تنها یک گونه با سه زیرگونه شناخته شده است. بعضی طبقه‌بندی‌های قدیمی تر به همراه بعضی بررسی‌های جدید،^[۲] زیرگونه boliviensis را گونه‌ای جدا در نظر می‌گیرند، با این حال سازمان IUCN به همراه اکثریت جامعه علمی، boliviensis را زیرگونه‌ای از Inia geoffrensis در نظر می‌گیرند.^[۱] سه زیرگونه این دلفین عبارتند از:

• I. g. geoffrensis: دلفین حوضه آبخیز آمازون.
• I. g. boliviensis: دلفین حوضه آبخیز آمازون در بولیوی که با نام دلفین رودخانه‌ای بولیوی شناخته می‌شود.
• I. g. humboldtiana: دلفین حوضه آبخیز اورینوکو.

تغذیه [ویرایش]

دلفین رودخانه‌ای آمازون دارای ۱۰۰ دندان است که برای گرفتن طعمه به کار می‌روند. این دلفین از سخت‌پوستان و خرچنگ و لاکپشت‌های کوچک و گربه‌ماهی و پیرانا و میگو و دیگر ماهی‌ها تغذیه می‌کند.

رش به: ناوبری، جستجو

دلفین اقیانوسی محدوده زمانی: Late Miocene تا Recent PreЄ Є O S D C P T J K Pg N
دلفین پهلوسفید آرام
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
رده:	پستانداران
راسته:	آب‌بازان
زیرراسته:	آب‌بازان دندان‌دار[پانویس ۱]
تیره:	دلفین‌سانان[پانویس ۲] گری, ۱۸۲۱
سرده
متن را ببینید.

دلفین‌های اقیانوسی اعضای خانواده دلفین‌سانان از میان جانوران آب‌باز هستند. این پستانداران دریایی وابسته به نهنگ‌ها و گرازماهی‌ها اند. آن‌ها در سراسر زمین، و بیشتر در دریاهای کم‌عمق فلات قاره، یافت می‌شوند. همان گونه که از نامشان بر می‌آید این دلفین‌ها، بر خلاف روددلفین‌واران، بیشتر در آب‌های آزاد اقیانوس‌ها و دریاها زندگی می‌کنند؛ با اینکه بعضی از آن‌ها، از جمله دلفین ایراوادی، در مناطق کرانه‌ای و نزدیک به مصب رودخانه‌ها یافت می‌شوند.

شش تا از بزرگترین اعضای دلفین‌های اقیانوسی ( به ترتیب نهنگ قاتل، نهنگ‌های خلبان، نهنگ کله‌خربزه‌ای، نهنگ قاتل کوتوله و نهنگ دندان‌کلفت ) به دلیل جثه بزرگشان به جای آنکه دلفین نامیده شوند، با نام نهنگ خوانده می‌شوند.

ویژگی [ویرایش]

در میان آب‌بازان، دلفین‌سانان بیشترین گوناگونی را دارند. جثه آن‌ها از ۱٫۲ متر و ۴۰ کیلوگرم وزن (دلفین جنوب آفریقا)، تا ۹ متر طول و ۱۰ تن وزن (نهنگ قاتل) تغییر می‌کند. بیشتر آن‌ها میان ۵۰ تا ۲۰۰ کیلوگرم وزن دارند. آن‌ها به گونه معمول دارای باله‌ای پشتی انحنادار و دهانی منقارگونه در جلوی سر هستند. رنگ بدن و الگوهای رنگ‌آمیزی در آن‌ها بسیار متنوع است.^[۱]

بیشتر دلفین‌ها از ماهی به عنوان منبع اصلی غذا تغذیه می‌کنند و گاه به شکار ماهی مرکب و سخت‌پوستان کوچک نیز می‌پردازند؛ با این حال بعضی انواع در شکار ماهی مرکب مهارت دارند و یا در مورد نهنگ قاتل، این جانور به پستانداران دریایی نیز حمله می‌کند. با این همه، همگی این جانوران گوشت‌خوار هستند. آن‌ها به گونه معمول دارای ۱۰۰ تا ۲۰۰ دندان در دهان هستند، با این حال بعضی از انواع تعداد دندان‌های به مراتب کمتری دارند.

دلفین‌ها در دسته‌های بزرگ حرکت می‌کنند که گاه تا عزاران عضو نیز دارند. هر دسته در محدوده‌ای از چندین تا صدها کیلومتر مربع زندگی می‌کند. بعضی دسته‌ها دارای اعضایی با وابستگی نه چندان زیاد هستند که گاه به گاه گروه را ترک می‌کنند یا به آن می‌پیوندند. با این حال بعضی دیگر انواع دارای گروه‌هایی بسیار مستحکم مادرنهاد یا رهبری‌شونده توسط یک نر غالب هستند.^[۱] دلفین‌ها با تولید صدا با هم ارتباط برقرار می‌کنند و نیز به تولید سوت‌‌های کم‌بسامد و یا تپ‌های با بسامد بالای ۲۲۰-۸۰ کیلوهرتز به منظور موقعیت‌یابی صوتی می‌پردازند. دوره بارداری در این جانوران ۱۰ تا ۱۲ ماه است و ماده در هر بار تنها یک فرزند به دنیا می‌آورد.

رده‌بندی [ویرایش]

• زیرراسته آب‌بازان دندان‌دار
  • خانواده دلفین‌سانان
    • سرده خربزه‌سرها
      • نهنگ کله‌خربزه‌ای، Peponocephala electra
    • سرده گرگ‌های دریا
      • نهنگ قاتل، Orcinus orca
    • سرده کشنده‌های کوچک
      • نهنگ قاتل کوتوله، Feresa attenuata
    • سرده دندان‌کلفت‌ها
      • نهنگ دندان‌کلفت، Pseudorca crassidens
    • سرده گوی‌سرها
      • نهنگ خلبان باله‌بلند، Globicephala melas
      • نهنگ خلبان باله‌کوتاه، Globicephala macrorhynchus
    • سرده کچه‌ماهی‌ها
      • دلفین معمولی درازنوک، Delphinus capensis
      • دلفین معمولی کوتاه‌نوک، Delphinus delphis
    • سرده گوی‌سرها
      • دلفین صاف شمالی، Lissodelphis borealis
      • دلفین صاف جنوبی، Lissodelphis peronii
    • سرده توکوشی‌ها
      • توکوشی، Sotalia fluviatilis
      • کوسترو، Sotalia guianensis
    • سرده گوژدلفین‌ها
      • دلفین گوژپشت اقیانوس آرام، Sousa chinensis
      • دلفین گوژپشت هندی، Sousa plumbea
      • دلفین گوژپشت اطلس، Sousa teuszii
    • سرده لاغردلفین‌ها
      • دلفین خال‌دار اطلس، Stenella frontalis
      • دلفین چرخان پوزه‌کوتاه، Stenella clymene
      • دلفین خال‌دار گرمسیری، Stenella attenuata
      • دلفین چرخان، Stenella longirostris
      • دلفین نواری، Stenella coeruleoalba
    • سرده پوزه‌باریک‌ها
      • دلفین سخت‌دندان، Steno bredanensis
    • سرده پوزه‌بطری‌ها
      • دلفین پوزه‌بطری معمولی، Tursiops truncatus
      • دلفین پوزه‌بطری گرمسیری، Tursiops aduncus
      • دلفین بورونان، Tursiops australis
    • سرده سیاه‌سفیدها
      • دلفین شیلی، Cephalorhynchus eutropia
      • دلفین راسو، Cephalorhynchus commersonii
      • دلفین جنوب آفریقا، Cephalorhynchus heavisidii
      • دلفین هکتور، Cephalorhynchus hectori
    • سرده گردسرها
      • دلفین یونس، Grampus griseus
    • سرده پهلوسفیدکچه‌ماهی‌ها
      • دلفین فریزر، Lagenodelphis hosei
    • سرده پهلوسفیدها
      • دلفین پهلوسفید اطلس، Lagenorhynchus acutus
      • دلفین سربی، Lagenorhynchus obscurus
      • دلفین ساعت شنی، Lagenorhynchus cruciger
      • دلفین پهلوسفید آرام، Lagenorhynchus obliquidens
      • دلفین چانه‌سیاه، Lagenorhynchus australis
      • دلفین نوک‌سفید، Lagenorhynchus albirostris
    • سرده پخ‌باله‌ها
      • دلفین ایراوادی، Orcaella brevirostris
      • دلفین پخ‌باله استرالیایی، Orcaella heinsohni

دلفین پوزه‌بطری معمولی[پانویس ۱][۱]
دلفین پوزه‌بطری در حال شنا بر روی امواج تولید شده توسط یک کشتی
اندازه در مقایسه با انسان
وضعیت بقا
کمترین نگرانی[۲]
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
رده:	پستانداران
راسته:	آب‌بازان
تیره:	دلفین‌سانان
سرده:	پوزه‌بطری‌ها
گونه:	T. truncatus
نام علمی
Tursiops truncatus (Montagu, 1821)
زیستگاه دلفین پوزه‌بطری

دلفین پوزه‌بطری

دلفین پوزه‌بطری معمولی شناخته شده ترین عضو خانواده دلفین‌سانان و از گونه دلفین‌هایی است که به وفور در آکواریوم‌های دنیا جهت عملیات نمایشی به کار گرفته می‌شود.^[۳] دلفین پوزه‌بطری معمولی بزرگ جثه ترین گونه‌ی گروه دلفین‌های با پوزه منقار شکل است.^[۴] آن‌ها در آب‌های معتدل و گرمسیری زمین زندگی می‌کنند و تنها در قطب‌ها دیده نمی‌شوند.^{[۳][۴][۵][۶][۷]}

همه دلفین‌های پوزه‌بطری پیشتر با نام علمی (T. truncatus) خوانده می‌شدند که به تازگی به دو گونه با نام‌های (T. truncatus) و (T. aduncus) تقسیم شده اند.^[۶][۷] با آنکه هر دو گونه در گذشته دلفین پوزه‌بطری نامیده می‌شدند،^[۸] پژوهشگران بسیاری برای این گونه نام دلفین پوزه‌بطری معمولی را به کار می‌برند تا با دلفین پوزه‌بطری گرمسیری ^{[پانویس ۲]} اشتباه نشود.^[۱][۹] به دلیل تفاوت‌های ژنتیکی فراوان در میان اعضای این گونه، تعدادی از دانشمندان بر این باورند که در میان خود دلفین‌های پوزه‌بطری معمولی نیز چندین زیرگونه وجود دارند.^[۱۰]

از نقطه نظر پراکندگی در اکثر اقیانوس‌های جهان از جمله خلیج فارس وجود دارد با وزنی در حدود ۲۵۰ تا ۶۰۰ کیلوگرم طولی معادل ۲ تا ۴ متر و ردیف دندان‌هایی که در هر آرواره از ۲۲ تا ۲۶ دندان تشکیل شده. تقزیبن هر ۲ سال یک بار بچه‌دار می‌شود و دلفینی به طول ۱ متر و وزنی معادل ۳۷ کیلوگرم را به مدت ۱ سال با شیر مادر تغذیه می‌کند و طول عمری معادل ۲۶ تا ۳۰ سال دارد.

گربه های دندان خنجری به صورت گروهی در شمال و جنوب قاره ی آمریکا زندگی می کرده اند آن ها با دندان های بسیار بزرگ وتیزشان به ماموت ها وسایر پستانداران غول پیکر را می کشتند.آخرین گربه ی دندان خنجری،حددود هشت هزار سال پیش از بین رفته است.

این یک مطلب ناقص است.در تکمیل آن به ما کمک کنید.

اسبها موجوداتي اند كه از زمان ائوسن پيشين تا عهد حاضر بر روي كره زمين زندگي مي كنند و نمونه هاي بسيار كاملي براي بررسي و مطالعه تاريخچه تكامل (فيلوژني) مي باشند.
سكانسهاي تكاملي در اين موجودات با حيوانات كوچكي كه هيراكوتريوم ناميده مي شوند شروع مي شود . هيراكوتريوم ها حدود 54 ميليون سال قبل در آمريكاي شمالي زندگي مي كردند و بعد در اروپا، آسيا هم گسترش يافتند. اسبهاي اوليه نسبت به اسبهاي امروزي در سه چيز متفاوتند، كه عبارتند از:
- از نظر اندازه، آنها حيواناتي كوچك (به اندازه روباه) ساختار بدني شان با دويدن تطابق پيدا كرده بود، دست و پاي كوتاه و قلمي داشتند.
- انگشتان بر پاها عمود بودند كه چهار انگشت در جلوي پاها قرار داشت و دستهايشان داراي سه انگشت بود،
- دندانهاي پيشينشان كوتاه و دندانهاي آسيابشان كمي تاج پيدا كرده بود با كاسپ هاي گرد شده اي كه با مينا پوشيده شده بودند.
تكامل اسبها از هيراكوتريوم به اكوآسها (اسبهاي جديد) شامل دوازده نسل و چندين صد گونه مي باشد.از مهمترين عواملي كه باعث تكامل اسبها شده عوامل محيطي مي باشد ، به طريقه زير كه عبارتند از:
- افزايش اندازه(از 4/0 متر به 5/1 متر)
- طويل شدن پاها و دستها
- كاهش تعداد انگشتان جانبي
- افزايش طول و ضخامت دومين انگشت
- افزايش اندازه دندانهاي پيشين
- جايگزين شدن دندانهاي آسياي پيشين به وسيله دندانهاي آسيا
- افزايش اندازه دندانها، ارتفاع تاج دنداني در دندانهاي مولار
تغيير در اندازه دندانها مي تواند حاصل تغيير در نوع مواد غذايي و در نتيجه رژيم غذايي اسبها كه از علفهاي نرم به علفهاي سخت بوده است.

هيراكوتريوم(Hyracotherium)
هيراكوتريومها اولين يافته هاي اجداد اسبها هستند. به اندازه سگ كوچكي بود كه حدود 54 ميليون سال قبل بر روي كره زمين وجود داشتند. اينها صورت كوچكي داشتند و حدقه چشم در وسط پيشانيشان بود و فاصله ميان دندانها كم بود (فضايي بين دندانهاي پيشين و دندان گونه اي شان وجود داشت). اگرچه تاج دنداني پائينشان كم بود، ولي خصوصيات اسبهاي اوليه در دندانهاي آسياي اين موجودات اندازه سگ ديده شد از اينرو اين موجودات جزء ابتدايي ترين اجداد اسبها به شمار مي آيند.

نمایش گوریل انگوری (به انگلیسی: The Great Grape Ape Show) مجموعه کارتونی محصول هانا-باربرا بود که در سال‌های ۱۹۷۵ (میلادی) تا ۱۹۷۸ (میلادی) از شبکه ABC آمریکا پخش می‌شد.

گوریل انگوری و بیگلی بیگلی در سفر

شخصیت اصلی این کارتون یک گوریل ۴۰ فوتی است که عاشق انگور است.^[۱] این شخصیت بعد از هر صحبتی که می‌کند کلمهٔ انگوری را دو بار تکرار می‌کند.^[۱] (Grape Ape, Grape Ape) او همراه یک سگ به نام بیگلی بیگلی (Beegle Beagle) و روی سقف ماشین او^[۱] به کشورهای مختلف جهان سفر می‌کند و در این سفر با ماجراهای مختلفی رو برو می‌شود.

دوبله

در ایران به جای گوریل انگوری صادق ماهرو و به جای بیگلی بیگلی اصغر افضلی گویندگی کرده اند.