عقابیان

عُقابیان نام یکی از خانواده‌های پرندگان است. عقابیان یکی از دو خانواده اصلی در راسته عقاب‌سانان یا شاهین‌سانان (Accipitriformes یا Falconiformes) هستند.

---------------------------------------------------------------

عقاب طلایی

عقاب طلایی یکی از بهترین پرندگان از لحاظ شکار در نیم‌کره شمالی شناخته شده‌است. مانند تمام عقابان، عقاب طلایی نیز به خانوادهٔ عقابیان تعلق دارد. رنگ این پرندگان قهوه‌ای تیره، به همراه پرهایی به رنگ قهوه‌ای روشن یا طلایی در سر و گردن است. به طور متوسّط طول بال‌های آن‌ها ۷ فوت(بیش از ۲ متر)و طول خود آن‌ها ۳ فوت(۱ متر)است.

عقاب طلایی با استفاده از چابکی و سرعت و همچنین با استفاده از پاشنه قدرتمند خود می‌تواند طعمه‌های خود را ازجمله خرگوش، موش کوهی(مارموت)، سنجاب زمینی و غیره و پستانداران بزرگ مانند روباه، گربه‌ی وحشی یا خانگی، بز کوهی و بچه آهوها شکار کند. آن‌ها همچنین در مواقع کمیاب بودن شکار، مردار حیوانات و خزندگان را نیز می‌خورند.

-------------------------------------------------------

عقاب گر

عقابِ گَر (نام علمی: Haliaeetus leucocephalus) یا عقاب سر سفید، نوعی عقاب شکارچی ساکن شمال آمریکا و پرنده بومی نماد آمریکاست. محدوده زندگی این حیوان آلاسکا ،کانادا و تمام مناطق آمریکا و همچنین شمال مکزیک است. عقاب‌های سرسفید بالغ عمدتا قهوه‌ای و با سر و دم سفید هستند. در اواخر قرن بیستم این پرنده در محدوده کشور آمریکا در خطر انقراض قرار گرفت در حالی که تعداد آنها در آلاسکا و کانادا زیاد شده بود. در 12 جولای 1995 این پرنده که در لیست حیوانات در معرض خطر انقراض قرار گرفته بود حذف شد. نام این پرنده از کلمه انگلیسی Bald به معنی سفید روی گرفته شده است و در گذشته به معنای سفید بوده که با مرور زمان معنی آن به تاس تغییر یافته است.

این عقابها بالغ و دارای سینه و پشت قهوه‌ای و سیاه و همچنین دارای سر و دم سفید هستند. منقار آنها زرد و پاهایشان بر خلاف عقاب طلایی با پر پوشیده نیست. جنسیت عقابهای سرسفید را می‌توان از روی منقار آنها تشخیص داد که نوع ماده منقاری خمیده تر دارد.

جوجه‌هایی که تازه از تخم در می‌آیند به رنگ خاکستری روشن هستند و در دوازده هفتگی رنگ آنها به قهوه ای تیره می‌گراید. در این هنگام آنها لانه را ترک می‌کنند. در حدود سه چهار سالگی رنگ آنها قهوه‌ای بوده و دارای رگه‌هایی از پرهای سفید در زیر بالها و روی سر خود هستند. هم چنین روی سینه و دم آنها پرهای سفید رنگ دیده می‌شود و نیز منقار آنها سیاه رنگ است. در این سنین آنها شباهت زیادی به عقابهای طلایی دارند و به راحتی انسان را به اشتباه می‌اندازند. این عقاب‌ها در سن 4 الی 5 سالگی از نظر جنسی بالغ می‌شوند و در این سنین علامات مشخصه آنها یعنی پرهای سفید در سر و دم ظاهر می‌شود و رنگ چشم آنها از قهوه‌ایی تیره به زرد تبدیل می‌گردد.

مشخصات این پرندگان

طول بدن پرندگان بالغ از نوک منقار تا انتهای دم به یک متر می‌رسد و وزنشان از 3.5 تا 7.5 متغیر است. فاصله‌ی دو سر بالهای پرنده‌ی نر از 1.5 تا 2.5 متر متغیر است. نوع ماده از نظر جثه بزرگ‌تر است و در هنگام پرواز تا 2.7 هم می‌رسد. اگر چه نرها کوچکترند ولی از طرفی به خطر جثه کوچکشان می‌توانند تیزتر و سریع‌تر عمل کنند. از طرفی بزرگ نشان دادن و بودن ماده آن را برای گرم کردن تخم‌ها آماده می‌کند.

 

نقش بالها

بالهای این پرندگان به آنها کمک می‌کند که با صرف انرژی بسیار کم و بدون بال زدن با استفاده از جریان‌های هوا اوج بگیرند. نوک پرهای موجود در انتهای بالهای آنها به تدریج باریک‌تر می‌شود که به عبور آرام جریان هوا از روی بالهای آنها کمک می‌کند. در نتیجه برای پرواز انرژی کمتری صرف می‌کنند. بالهای آنها علاوه بر پرواز هنگام ماهیگیری نیز به آنها کمک می‌کنند اگر ماهی بزرگ باشد آنها به جای پرواز می‌توانند تا ساحل رودخانه با کمک بالهای نیرومند خود شنا کنند سرعت پرواز آنها از 100 تا 320 کیلومتر در ساعت متغیر است و بستگی به سرعت جریان‌های هوایی و اینکه در حال افقی پرواز می‌کنند یا در حال شیرجه زدن هستند، دارد. ارتفاع پرواز آنها می‌تواند تا 3000 متر نیز برسد.

 

نقش دم در عقاب‌ها بسیار با اهمیت است و در پرواز و مانورهای هوایی و شیرجه زدن بسیار به آنها کمک می‌کند. وزن استخوان‌های این عقاب تقریبا 250 گرم است که حدود 5 تا 6 درصد وزن یک عقاب است. در مقابل وزن پرهای آنها حدود دو برابر وزن استخوان‌های آنها است وزن کم استخوان بندی به دلیل تو خالی بودن و ساختار اسفنجی آنهاست. منقار و چنگال‌های آنان از کراتین تشکیل شده است و به صورت پوسته رشد می‌کنند لذا منقار و چنگال‌های عقابهایی که در اسارت هستند باید به صورت سالیانه کوتاه شود. منقار خمیده‌ی عقابها به پاره کردن گوشت کمک زیادی می‌کند و به اندازه‌ای تیز است که می‌تواند پوست حیوانات را به راحتی پیدا کند. دمای بدن عقابها حدود 35 درجه سانتی‌گراد است. پوست بدن آنها با حدود 7 هزار پر بسیار نرم و سبک تو خالی و انعطاف پذیر پوشیده شده که از آنها در مقابل باد باران و آفتاب و سرما محافظت می‌کند.

عقاب‌های سرسفید دارای یک الگوی پرواز آرام و یکنواخت هستند و به آرامی بال می‌زنند. عقابهای سرسفید بالغ را می‌توان به راحتی از سر و دم سفید رنگ آنها شناسایی کرد. ولی در حدود پنج سال اول زندگی نمی‌توان آنها را تشخیص داد. با وجود این برخی ویژگی‌ها در آنها وجود دارد که می‌توان شناسایی‌شان را ممکن ساخت. در سال اول زندگی بدن آنها به رنگ قهوه‌ایی تیره، منقار و چشمانشان متمایل به مشکی است. زیر بغل‌های آنها سفید رنگ بوده و تعدای پر سفید در بدن و بالهای آنان دیده می‌شود. در قسمت بالای دم نیز پرهای متمایل به سفید دیده می‌شود. قسمت زیرین دم آنها عموما متمایل به سفید است و یک مثلث سفید رنگ در ناحیه‌ی پشت و در بالای چشم آنها نیز یک ناحیه سفید وجود دارد. در این سن مقدار آنها خاکستری است. در سال سوم زندگی ناحیه فوقانی سر و گلوی آنها به سفیدی می‌گراید و چشم‌های آنها سفید یا زرد رنگ است. در سال چهارم زندگی برخی از عقاب‌های سرسفید شبیه بزرگسالان بوده و با این وجود اغلب آنها دارای سر متمایل به سفید با رگه‌های تیره در چشم‌ها هستند. برخی دیگر دارای لکه‌های سفید بر روی بدن و بالهایشان می‌باشند. در سال اول بلوغ برخی از انواع هنوز دارای نوارهایی در چشم‌های خود هستند و برخی دیگر در ناحیه دم و پرهایی با انتهای سیاه دارند.

 

تغذیه

عقابهای سرسفید همانند سایر پرندگان شکاری در بالای زنجیره غذایی قرار دارند. آنها عموما از ماهی و حیوانات کوچک مانند اردک، خرگوش، مار، لاکپشت و... تغذیه می‌کنند و بعضا لاشه خواری می‌نمایند. ماهی حدود نود درصد رژیم غذایی آنها را تشکیل می‌دهد. تقریبا چهار دقیقه طول می‌کشد تا آنها یک ماهی تقریبا با وزن 500 گرم را بخورند. بعضا ماهی را از عقابهای دریایی که کوچکتر هستند، می‌ربایند. در گذشته تعداد زیادی از آنها توسط مزرعه‌داران و کشاورزان کشته شدند. زیرا عقابهای سرسفید به جوجه‌ها و بره ها و سایر حیوانات خانگی حمله کرده و آنها را شکار می‌کردند. این پرنده برای شکار به منطقه بسیار وسیعی نیاز دارد و می‌تواند شکارهایی با وزن دو کیلوگرم را به راحتی به چنگال گرفته و با خود ببرد. آنها می‌توانند به آرامی از بالا به شکار خود نزدیک شده و به طور ناگهانی آنها را به چنگال خود ببرد. چنگال‌های قوی آن یک مکانیسم خاص قفل شدن دارد که به محض تماس چنگال با شکار فعال می‌شود و تا وقتی پرنده چنگال‌های خود را بر روی یک سطح سخت فشار نداده باز نمی‌شوند. عقابهای سرسفید شناگران ماهری هستند. و برای گرفتن ماهی بزرگ می‌توانند داخل آب شده و شنا کنند. این پرنده مقدار زیادی از وقت خود را صرف استراحت می‌کند. زیرا هنگام شکار می‌بایست انرژی زیادی را صرف کند. حدودا از هر 18 حمله فقط یکی از آنها موفقیت آمیز است. آنها برای محافظت از شکار خود بالهای خود را به صورت چتر بر روی آن باز می‌کنند. و هنگام خوردن شکار با یک چنگال آن را نگه می‌دارند و با دیگری آن را پاره کرده و می‌خورند. پس از مدتی قسمت‌های غیر قابل هضم غذای خود را به‌دندان برگردانده و بیرون می‌ریزند. آنها برای زنده ماندن نیازی به خوردن روزانه غذا ندارند زمانی که رودخانه‌های محل زندگی آنها یخ می‌بندند به مناطقی مانند نواحی مجاور سدها مهاجرت می‌کنند. زیرا آب این نواحی یخ نمی‌بندد. الگوی پرواز آنها توسط جریان‌های هوایی تعیین می‌شود. عقابهایی که تازه مستقل شده‌اند به تنهایی مهاجرت می‌کنند. این عقاب‌ها در پاییز به مناطق گرم‌تر که غذا فراوان‌تر است مهاجرت می‌کنند و در بهار برای لانه‌سازی به مناطق شمالی می‌روند. آنها در طول روز و با سرعت ۵۰ کیلومتر بر ساعت پرواز می‌کنند این عمل معمولا به صورت گروهی انجام گرفته و هر پرنده با دیگری حدود یک کیلومتر فاصله را حفظ می‌کند، که در این حالت طول پرواز آنها به سی تا ۵۰ کیلومتر می‌رسد. البته تمام عقابها سرسفید مهاجرت نمی‌کنند. برای مثال گونه‌ای در ناحیه فلوریدا وجود دارد که تمام سال را در همان منطقه زندگی می‌کند. در فصل تولید مثل عقابها ترجیح می‌دهند که ماهی‌های بزرگتر را شکار کنند و در فصول غیر از فصل تولید مثل دزدیدن غذای سایر حیوانات رواج بیشتری دارد و در فصل زمستان مرده خواری نیز در میان آنها بیشتر دیده می‌شود. بعضا دیده می‌شود که عقاب‌های سرسفید به طور اشتراکی به شکار می‌پردازند. اگر شکار کوچک باشد ممکن است که آن را در حین پرواز بخورند. اگر یک لاشه‌ی بزرگ پیدا کنند، ممکن است روزهای متوالی از آن تغذیه نمایند.

 

 

تولید مثل

عقاب‌های سرسفید در حالت عادی طول عمری در حدود سی تا چهل سال دارند و در اسارت ممکن است بیشتر نیز عمر کنند. عمر متوسط آنها 15 الی 20 سال است. تعداد زیادی از آنها شکار می‌شوند. تعدادی هم بر اثر شوک الکتریکی که در اثر نشستن روی سیم و کابل برق بوجود می‌آید می‌میرند. در برخی نقاط از گوشت‌های مسموم برای از بین بردن روباه استفاده می‌شود عقاب‌های سرسفید نیز این روباه‌ها را شکار کرده و می‌خورند که منجر به مرگ آنها می‌شود. عموما یک جفت نر و ماده تمام عمر را با هم زندگی می‌کنند آشیانه این عقاب پر از شاخه‌های کوچک، خزه و علف تشکیل می‌شود که عمق آن حدود 60 سانتی‌متر است و قطر آن حدود 1.5 متر می‌باشد. آنها آشیانه خود را بر بالای درختان می‌سازند و هر ساله آن را تعمیر می‌کنند. شکل لانه با توجه به نوع تکه‌های چوب مورد استفاده فرق می‌کند. اگر از شاخه‌های بلند استفاده شود شکل لانه مخروطی شکل است. اگر از شاخه‌های خمیده استفاده شود، شکل لانه مسطح و اگر شاخه‌های کوچک استفاده شود، لانه به شکل پیاله خواهد بود. آنها عموما در همسایگی محل تولد خود لانه‌سازی می‌کند و برای ساختن یک آشیانه مدت زمانی حدود 20 هفته نیاز دارد. عقابهای سرسفید در حدود چهار تا پنج سالگی از نظر جنسی بالغ می‌شود و در این هنگام به دنبال جفت می‌گردند. فصل جفت گیری بستگی به ناحیه‌ای دارد که عقابها در آن زندگی می‌کنند. ممکن است که یک جفت به طور اختیاری در یک سال معین جفت‌گیری نکنند. این تصمیم گیری غریزی بوده و بر اساس عواملی همچون شرایط آب و هوایی دسترسی به غذا و نیز در دسترس بودن مکان برای لانه سازی صورت می‌گیرد. عقاب ماده یک تا سه تخم می‌گذارد رنگ تخم‌ها سفید خال خالی یا زرد نخودی می‌باشد. که فرم و اندازه آنها مانند تخم غاز است. در طول مدتی که ماده بر روی تخم‌ها می‌خوابد پرنده‌ی نر شاخه‌های تازه جوانه زده به لانه می‌آورد. این امر ممکن است برای از بین بردن بوی بد لانه یا ایجاد سایه صورت بپذیرد. والدین در تمام کارها شریک هستند. شکار و خوابیدن روی تخم و نگهداری از جوجه‌ها به صورت اشتراکی انجام می‌شود. با وجود این پرنده‌ی ماده بیشترین کار را برای لانه سازی انجام می‌دهد. همواره یکی از والدین در لانه حضور دارد. پرنده‌ی نر اغلب سر ماهی را خورده و مابقی را به لانه می‌آورد. از سوی دیگر پرنده‌ی نر نیز مدتی بر روی تخم‌ها می‌خوابد. در این مدت پرنده‌ی ماده به شکار و استحمام می‌پردازد. محیط زندگی عقاب باید کاملا آرام باشد. اگر برای آنها مزاحمت ایجاد شود آنها لانه را ترک خواهند کرد.

-----------------------------------------------

عقاب ماهی‌گیر

عقاب ماهی‌گیر (نام علمی: Pandion haliaetus) نوعی پرندهٔ شکاری ماهی‌خوار و روزگرد است که در تمامی قاره‌های جهان به جز قطب جنوب و بسیاری از جزایر زندگی می‌کند.

عقاب ماهی‌گیر در زیست‌گاه‌های متنوعی زندگی می‌کند و مهمترین چیزی که به آن نیاز دارد یک گسترهٔ آبی - مانند دریا، دریاچه، رود، تالاب و ... - است که غذای مورد نیاز او را تأمین کند. رژیم غذایی او تقریباً فقط از ماهی تأمین می‌شود و ویژگی‌های بدنی و رفتاری او به طور خاص برای صید ماهی تکامل یافته‌است. به جهت همین ویژگی‌های منحصربه‌فرد او را در یک تیرهٔ زیست‌شناختی مجزا از دیگر پرندگان شکاری قرار می‌دهند که فقط شامل این جانور می شود.

عقاب ماهی‌گیر در گذشته در سواحل دریای خزر فراوان بوده اما در سال‌های اخیر منقرض یا بسیار کمیاب شده و اغلب گزارش‌هایی که در مورد مشاهدهٔ آن رسیده‌است نادرست بوده‌اند.

ویژگی‌های جسمی

عقاب ماهی‌گیر یک پرندهٔ شکاری بزرگ است که طول بدن آن ۵۰ تا ۷۵ سانتی متر و فاصلهٔ دو بالش حدود ۲ متر است. سطح بالائی بدنش قهوه‌ای و سطح شکمی او سفید است. سرش هم سفید و نسبتاً کاکلی با یک خط چشمی سیاه که در کنار گردن او به سمت عقب امتداد پیدا می کند.

تغذیه

عقاب ماهی‌گیر معمولاً ماهی‌هایی که حدود ۱۵۰ تا ۳۰۰ گرم وزن و ۲۵ تا ۳۵ سانتی‌متر طول داشته باشند را صید می‌کند، البته اندازهٔ ماهی‌ها می‌تواند از ۵۰ گرم تا ۲ کیلوگرم متغیر باشد. گه‌گاه و به طور استثنائی ممکن است جوندگان، خرگوش، دوزیستان، پرندگان کوچک و خزندگان را هم شکار کند.

-----------------------------------------------------

عقاب دریایی دم‌سفید

عقاب دریایی دم‌سفید پرندهٔ شکاری بزرگی از خانوادهٔ عقابیان است. این عقاب خویشاوند نزدیک عقاب سرسفید است و نقش بوم‌شناختی آن در اوراسیا مشابه نقش بوم‌شناختی عقاب سرسفید در آمریکای شمالی است.

ویژگی‌های جسمی

عقاب دریایی دم‌سفید ۶۹ تا ۹۲ سانتیمتر طول دارد، فاصلهٔ میان بال‌هایش ۱۸۲ تا ۲۴۴ سانتی‌متر است. ماده‌ها با ۴ تا ۶٫۹ کیلوگرم وزن قدری از نرها که ۳٫۱ تا ۵٫۴ کیلو وزن دارند بزرگترند. با این قواره عقاب دم‌سفید چهارمین عقاب بزرگ دنیا است.

تغذیه

رژیم غذایی عقاب دم‌سفید متنوع است و شامل

نظرات شما عزیزان: